مذاکرات هسته‌ای بین ایران و اعضای باقیمانده برجام روز سه‌شنبه ۱۷ فروردین با مشارکت نماینده آمریکا در وین آغاز شد.
هدف از این مذاکرات که با میانجی‌گری اتحادیه اروپا انجام می‌شود، بازگرداند ایران و آمریکا به تعهدات برجامی خود عنوان شده است.
در حالی که ایران اعلام کرده است نه به صورت مستقیم و نه غیرمستقیم آماده مذاکره با آمریکا نیست، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده روز دوشنبه اعلام کرده بود که انتظار می‌رود مذاکرات سختی در پیش باشد. ایران و آمریکا می‌گویند انتظار گشایش و پیشرفت فوری در مذاکرات هسته‌ای ندارند.
علی ربیعی سخنگوی دولت ایران نیز به خبرنگاران گفته که جمهوری اسلامی مطمئن است در مسیر درستی است و اگر آمریکا جدی باشد و صمیمیت خود را اثبات کند، علامت مثبتی برای توافق بهتر در آینده است.
مقامات روسیه، چین، بریتانیا، آلمان، فرانسه و ایران به عنوان اعضای برجام و رابرت مالی نماینده آمریکا در امور ایران در مذاکرات حضور دارند.
مذاکرات در هتلی در وین انجام می‌شود و هیات آمریکایی نیز در هتل مجاور آن حضور دارد.
آقای مالی به رادیو «ان‌پی‌آر» گفته است این مذاکرات برای مشخص شدن قدم‌هایی است که آمریکا و ایران باید برای بازگشت به تعهدات برجامی خود بردارند.
مجید تخت روانچی نماینده ایران در سازمان ملل و از مذاکره‌کننده‌های ارشد توافق برجام در سال‌های گذشته می‌گوید مسیر مذاکرات و گشایش در مناقشه هسته‌ای مشکل خواهد بود، اما مسئولیت با خود آمریکا است.
او با انتشار توئیتی گفت: «ایالات متحده آمریکا تاکنون برای بازگشت به برجام تلاش موفقی نداشته و این بار نباید فرصت را از دست بدهد».
به گفته وی، «اگر تحریم‌های آمریکا برداشته شود، ایران به تعهدات هسته‌ای خود باز خواهد گشت». اتحادیه اروپا اعلام کرده که کارگروهی برای بررسی لیست تحریم‌های آمریکا که قابل لغو است، تشکیل خواهد شد.
دیپلمات‌ها به خبرگزاری رویترز گفته‌اند مذاکرات روز سه‌شنبه برای چند روز پیاپی ادامه خواهد داشت و تلاش خواهد شد تا هفته آینده برخی مسائل راحت حل شود.
هدف این است که تا قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در خردادماه، مذاکرات به نتیجه برسد. آمریکا می‌گوید عجله‌ای برای رسیدن به توافق ندارد و دنبال توافقی است که جامع باشد.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در مصاحبه‌ای که روز سه‌شنبه منتشر شد تاکید کرد که دولت جو بایدن در پی رسیدن به توافقی جامع‌تر و طولانی‌تر از برجام است، توافقی که تمام فعالیت‌های ایران اعم از اتمی و منطقه‌ای را دربر بگیرد.
جمهوری اسلامی ایران از اردیبهشت ۹۸، درست یک سال پس از خروج دولت پیشین آمریکا به رهبری دونالد ترامپ از برجام و اعمال تحریم‌ها علیه تهران، به صورت تدریجی از تعهدات هسته‌ای خود در توافق موسوم به برجام عدول کرد.
آمریکا بعد از روی کار آمدن دولت جو بایدن در ژانویه امسال اعلام کرد که آماده بازگشت به برجام و لغو تحریم‌هاست اما خواستار مذاکره مستقیم با ایران شده و می‌گوید جمهوری اسلامی باید اول به تعهدات هسته‌ای خود بازگردد.
حکومت ایران مذاکره مستقیم با آمریکا را رد کرده و خواستار لغو تحریم‌ها برای اجرای تعهدات هسته‌ای خود شده است.
این در حالی است که ساعتی پیش از آغاز رسمی نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، جمعی از مخالفان جمهوری اسلامی در مقابل هتل محل استقرار تیم مذاکره کننده ایرانی تجمع کردند.
از سویی با آنکه ایران دوباره اعلام کرده «هیچ نماینده‌ای» از آمریکا در این مذاکرات حضور ندارد و حتی مذاکره غیرمستقیم در دستور کار نیست، گزارش‌ها حاکی از حضور هیات آمریکا و میانجی‌گری کشورهای اروپایی در پایتخت اتریش است.
واشینگتن پست و آیریش تایمز هم نوشته‌اند قرار است مقام‌های اروپایی به عنوان میانجی بین تهران و واشینگتن عمل کنند. یک دیپلمات فرانسه روز جمعه گفته بود که قرار است دیپلماسی میانجی‌گری برای این مذاکرات مورد استفاده قرار گیرد.
اما در اطلاعیه‌ای که اداره کل اخبار و اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه ایران منتشر کرده، اعلام شده «همانطور که قبلا نیز تاکید شده است، هیچ نماینده‌ای از آمریکا در نشست کمیسیون مشترک یا نشست‌های کارشناسی مرتبط با آن شرکت نخواهد کرد.»
این اطلاعیه همچنین هرگونه مذاکره مستقیم و غیرمستقیم با آمریکا به عنوان دستور کار هیات ایران را هم رد کرده است.
در همین حال ریاست هیات آمریکایی در این نشست را رابرت مالی، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، بر عهده دارد. مالی به تازگی در گفت‌وگویی با شبکه «پی‌بی‌اس»، آمادگی کشورش برای لغو تحریم‌های ناسازگار با برجام را مطرح کرده بود.
این سخنان مالی در نشست خبری سخنگوی دولت ایران، از سوی علی ربیعی مورد استقبال قرار گرفت.
طی روزهای اخیر مقام‌های ایران اعلام کردند که تنها شرط تهران برای بازگشت به برجام لغو کامل همه تحریم‌های اعمال‌شده توسط دولت دونالد ترامپ و پس از خروج آمریکا از برجام است.
در طرف مقابل ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، اشاره کرد که واشینگتن چالش‌های پیش رو را دست کم نمی‌گیرد و انتظار دستیابی به پیشرفت زودهنگام یا فوری را ندارد./