تصمیمات ماه های اخیر سازمان کشورهای صادر کننده نفت؛ اوپک باعث شده تا شاهد بحران تصمیمگیری در این نهاد اقتصادی قدرتمند در حوزه اقتصاد جهانی باشیم.
اوپک در طول حیات خود بارها از ناحیه کشورهای صنعتی و قدرتمند، تحت فشار بوده تا در تصمیم¬گیری هایش منافع آن ها را لحاظ کرده و این فشار از بیرون سبب شده تا تصمیمات آن دچار تناقضات و چالش هایی برای کشورهای دارای نفت باشد.
-----------------------------
بیشتر بخوانید:
جو بایدن گفت به خرید نفت ایران نیازی نداریم!
-------------------------------------------------------------------------
نقش کشورهایی نظیر روسیه و چین نیز در این زمینه کم نبوده و باتوجه به روند رو به رشد صنعتی شدن این دو کشور، شاهد هستیم که علاوه بر کشورهای غربی و به ویژه آمریکا، این دو قدرت نوظهور اقتصادی نیز در کنار هند تلاش دارند تا منافع خود را در تصمیمات اوپک لحاظ کنند.
از سوی دیگر باتوجه به نفوذ آمریکا در برخی کشورهای صاحب نفت نظیر عربستان، بیم آن می رود که با افزایش این فشارها، همانند بسیاری از تصمیمات این کشور بزرگ نفتی، اوپک ازسوی عربستان مورد تهدید در تصمیم گیری قرار گیرد و منافع این کشور بر منافع سایر اعضا ارجحیت یابد. افزایش و کاهش های پی درپی تولید و صادرات این کشور در برابر خواسته های دولت آمریکا، موجب نوسان در قیمت جهانی نفت شده و از ثبات آن و نیز حفظ منافع کشورهای صاحب نفت جلوگیری می کند.
این نگاه سیاسی عربستان به حوزه انرژی سبب شده تا این کشور همسو با آمریکا، سیاست کاهش تولید و صادرات نفت که از سوی تمامی اعضای اوپک تصویب شده را زیر پا گذاشته و برای جبران کمبود ناشی از تحریم نفتی ایران، بازار را به سود کشورهای غربی رهبری کند.
نکته ای که در طول سال های تشکیل اوپک همواره به عنوان نقطه قوت آن یاد می شده، حس همراهی و همسویی اعضای آن با تصمیمات اتخاذ شده در حوزه تولید و فروش نفت در سطح جهان بوده و حالا با عدم همراهی برخی کشورها نظیر عربستان به نظر می رسد این سازمان جهانی و تاثیرگذار، آینده مبهمی را پیش رو داشته باشد.
نبود تصمیم گیری های منطقی و یکپارچه از سوی برخی اعضا و در اولویت گذاردن منافع کشورهای غربی و خریداران نفت سبب می شود تا منافع کشورهای عضو اوپک در معرض خطر قرار گرفته و این احتمال را تقویت نماید تا آن ها نیز ساز ترک اوپک را کوک کرده تا منافع ملی خود را فدای منافع سیاسی برخی کشورها نکنند.
به نظر می رسد کشورهای عضو اوپک باید با تغییر رویکرد و نگاه به منافع ملی خود یکبار دیگر همگرایی را در بین خود تقویت نموده و با سازوکاری جدید در عرصه تولید و فروش نفت در جهان گام بردارند و در نظر داشته باشند صبر بسیاری از کشورهای عضو این سازمان برای همراهی با غرب، به ویژه آمریکا همیشگی نخواهد بود و این احتمال وجود دارد تا در دهه های آینده اوپک جایگاه خود را تنها در صفحات کتب تاریخی جست و جوکند./
نویسنده: شیدا آریایی پور؛ دانشجوی حقوق بین الملل