به گزارش آسیانیوز، نشریه آمریکایی «نشنال اینترست» در گزارشی مدعی شد با بررسی اقدام تلافیجویانه جمهوری اسلامی و توقیف دو کشتی با پرچم یونان در واکنش به ضبط محموله نفت ایران در سواحل آن کشور، هر زمان که ایالات متحده به فعالیتهای ایران پاسخ داده، تهران آن را چراغ سبزی برای بالابردن سطح تنش تلقی کرده است و تهران تنها زمانی وادار به کنار گذاشتن تجاوزهای منطقهای خود میشود که تهران بهطور دائم با تهدید اقدام نظامی روبهرو باشد.
-------------------------------
بیشتر بخوانید
پرده برداری از «دکترین اختاپوس» اسرائیل در حمله به داخل ایران
-----------------------------------------------------
یک روز پس از توقیف نفت ایران در سواحل یونان که اواخر ماه مه (اوایل خردادماه) رخ داد، جمهوری اسلامی ایران دو نفتکش با پرچم یونان را در خلیج فارس توقیف کرد.
در مقالهای که روز پنجشنبه، دوم تیرماه در این نشریه آمریکایی منتشر شد، آمده است: «این امر بهویژه با توجه به تمرکز ایالات متحده بر اوکراین، چالشها و فوریت اجرای قویتر تحریمهای ایران را نشان میدهد؛ همچنین به ضرورت کارزار فشار و سیاست جامعتر و معتبرتر ایالات متحده برای مقابله موثر و جلوگیری از تحرکات ایران اشاره میکند.»
در ۲۶ ماه مه ۲۰۲۲ گزارش شد که یونان به درخواست مقامهای آمریکایی و اروپایی، محموله نفت خام یک نفتکش با پرچم ایران به نام لانا را توقیف کرده است. بنابر گزارشها، این کشتی دستکم از سپتامبر ۲۰۲۱ در جستوجوی خریدار برای محموله بیش از یکصدهزار تنی نفت خام ایران، در دریای مدیترانه در حال حرکت بوده است؛ موردی از نقض تحریمها علیه ایران که بهمدت بیشاز هشتماه بدون هرگونه چالشی در جریان بوده است.
براساس این مقاله، تاریخچه اخیر این کشتی نشاندهنده فریبکاریهای چالشبرانگیز پیش روی آمریکا و متحدانش در اعمال تحریمها بر ایران است. نفتکش لانا تا پیش از اول ماه مارس، پگاس نام داشت و تا اول ماه مه با پرچم روسیه تردد میکرد که از آن زمان، پرچم ایران را جایگزین کرد.
یونان نخستینبار در ۱۵ آوریل لانا را بهظن نقض تحریمهای اتحادیه اروپا علیه روسیه بهطور موقت توقیف کرد. پس از اینکه مقامهای یونانی دستور آزادی کشتی را صادر کردند، نفتکش در دریای مدیترانه حرکت کرد تا اینکه یونان دوباره آن را، اینبار به دلیل بدهیهای ادعایی به یک شرکت کشتیرانی دیگر، توقیف کرد. یونان ابتدا قصد داشت نفت ایران را به ایالات متحده منتقل کند، اما لانا و محموله آن را در ۱۴ ژوئن با حکم دادگاهی در آن کشور آزاد کرد که این خود، شکست دیگری در جلوگیری از فروش نفت ایران محسوب میشود.
بلوفِ «پلن بی»
در مقاله نشنالاینترست ادعا شده است: «مورد عجیب لانا بهدلیل آنچه درباره دور زدن تحریمهای ایران فاش میکند، جالب توجه است. جستوجوی ناموفق لانا برای پیداکردن مشتری و تخلیه محموله خود، نشانه پایبندی خریداران اروپایی به تحریمهای ایالات متحده علیه نفت ایران است، حتی در شرایطی که حمله روسیه به اوکراین مشکلات مربوط به عرضه جهانی سوخت را تشدید کرده است. با این حال، اینکه لانا هشتماه بدون هیچ مشکلی بر روی دریا بوده، نشان میدهد تلاشها برای قطع حملونقل نفت ایران در بهترین حالت، محدود است.»
جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به توقیف نفتکش، همان کاری را انجام داد که همیشه در مواجهه با فشار محدود و صرفا اقتصادی انجام میدهد، یعنی فشار متقابل خود را افزایش داد. جمهوری ایران در ۲۷ ماه مه دو نفتکش با پرچم یونان، به نامهای «دلتا پوسایدون» و «پرودونت واریر»، را در آبهای خلیج فارس توقیف کرد.
بر اساس گزارشها، اولی محمولهای از عراق شامل هزاران بشکه نفت به ارزش بیشاز یکصد میلیون دلار را به مقصد ایالات متحده حمل میکرد و دومی هم از عراق بهسوی یونان در حرکت بود.
به نوشته نشنال اینترست، این نشان میدهد که چگونه هر زمان ایالات متحده به فعالیتهای ایران تنها با تحریمها یا حتی استفاده محدود از زور پاسخ داده، تهران آن را چراغ سبزی برای بالابردن سطح تنش تلقی کرده است.
در ادامه این مقاله ادعا شده است: «تاکنون راهبرد فشار متقابل ایران تا حد زیادی موفق بوده است. وقتی جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، در واکنش به حملهها به نیروهای آمریکایی در فوریه ۲۰۲۱ دستور حمله هوایی در سوریه و بار دیگر در ژوئن ۲۰۲۱ فرمان حملاتی در سوریه و عراق را صادر کرد، شبهنظامیان شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران مدت کوتاهی پس از آن، حملات خود را تشدید کردند، بدون آنکه با پیگیری ایالات متحده روبهرو شوند. این تعجبآور نیست، زیرا دههها تعامل ایالات متحده با ایران نشان میدهد و تنها زمانی وادار به کنار گذاشتن تجاوزهای منطقهای خود میشود که تهران سایه تهدید اقدام نظامی در پاسخ به هر حملهاش را برسر خود ببیند.»
نویسندگان مقاله معتقدند که بدون پشتیبانی گزینههای نظامی معتبر، تلاشهای ایالات متحده برای تقویت اعمال تحریمها، ایران را به فشار متقابل بیشتر، بهویژه در میز مذاکره تشویق میکند. در همین حال، در طول مذاکرات طولانی و بیپایان هستهای، ایران به تامین مالی نیروهای نیابتی و تجاوزهای منطقهای خود ادامه میدهد. رویکرد قاطعانهتری که هم اعمال تحریمهای موجود و هم افزایش آمادگی نظامی را دربرگیرد، به بهترین چشمانداز برای کاهش بیثباتی منجر میشود.
براساس مقاله منتشرشده در نشنالاینترست، نیاز فوری ایالات متحده که در حال حاضر فاقد آن است، یک راهبرد جامع «گزینه ب» (Plan B) است که در آن دولت آمریکا چیزی بهعنوان «دکترین بایدن» را اعلام کند.
نویسندگان معتقدند: «چنین راهبردی باید بیانگر این باشد که ایالات متحده از همه عناصر قدرت ملی، ازجمله اجرای سختگیرانه تحریمها و نیروی نظامی، برای دفاع از منافع حیاتی خود در خاورمیانه استفاده خواهد کرد و بالاترین اولویت با جلوگیری از هستهایشدن ایران است. نیروی دریایی ایالات متحده باید بر ممانعت از انتقال محمولههای غیرقانونی نفت ایران پافشاری کند و با تقویت اِشراف بر حوزه دریایی و همکاری میان متحدان آمریکا ازطریق آموزش و برنامهریزی مشترک، برای مقابله با فشار متقابل غیرقابل اجتناب ایران در دریا آماده شود. همچنین ناوگان پنجم ایالات متحده باید در کنار متحدان منطقهای برای اطمینان از کشتیرانی ایمن در آبراههای بینالمللی، به گشتزنی در خلیج فارس و پشتیبانی از آزادی عملیاتهای ناوبری ادامه دهد. گسترش طرحهای بهکارگیری سامانههای بدون سرنشین، مانند گروه ویژه ۵۹ ناوگان پنجم، نیز به ایالات متحده این امکان را میدهد که محدوده وسیعتری از حوزه دریایی را تحت نظر حفاظت بگیرد.»
این مقاله درنهایت نتیجه میگیرد: «تازهترین اقدامهای ایران نیازمند رویکردی جدید ازسوی ایالات متحده است. ایالات متحده و شرکایش باید سریع و قاطعانه برای جلوگیری از اعمال تجاوزکارانه ایران، مانند توقیف انتقامجویانه اخیر نفتکشها، اقدام کنند؛ در غیر این صورت، تشدید تنشهای بیثباتکننده جمهوری اسلامی ایران ادامه خواهد داشت.
این در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز جمعه، سوم تیرماه، تایید کرد که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار است به تهران سفر کند. یکی از اهداف این سفر مذاکره درباره احیای برجام عنوان شده است.
پیشتر روزنامه العربی الجدید شامگاه پنجشنبه به نقل از مقامات «مطلع ایرانی» خبر داده بود که جوزپ بورل «به احتمال بسیار زیاد» اوایل هفته آینده برای گفتوگو درباره مناقشه هستهای ایران و از سرگیری مذاکرات احیای برجام به تهران سفر میکند.
با این حال سعید خطیبزاده، به گزارش خبرگزاری ایسنا، خبر داده است که بورل جمعه شب، سوم تیر، یعنی تا ساعاتی دیگر به تهران سفر خواهد کرد.
به گفته این مقام ایرانی، بورل قرار است در این سفر «در خصوص مناسبات دوجانبه، برخی موضوعات منطقهای و بینالمللی و همچنین آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریمها بحث و تبادل نظر» کند.
پیشتر العربیالجدید بدون اشاره به هویت منابع خود گفته بود که طی روزهای اخیر رایزنیهایی میان تهران و کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای این سفر انجام گرفته است.
این روزنامه در ادامه گزارش خود به نقل از این منابع مطلع نوشت: «از آنجا که جوزپ بورل و معاون او، انریکه مورا بهویژه طی ماههای اخیر پیامهایی را میان تهران و واشینگتن رد و بدل کردهاند، این بار نیز احتمالا حامل پیام آمریکاییها خواهند بود.»
ساعتی پیش از این گزارش مورا در توییتر عکسی از خود به همراه بورل و راب مالی، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، منتشر کرده و نوشته بود که با این مقام آمریکایی گفتوگویی درباره برجام داشته است./
انریکه مورا در ادامه این توییت افزوده بود که آقای مالی بر تعهد ایالات متحده نسبت به بازگشت به برجام تاکید کرده است.