در حالی که مدتی بود که در غیاب اظهارنظر مهمترین مرکز آمار، برخی مراجع دیگر همچون بانک مرکزی به ارائه آمارها می‌پرداختند، در نهایت مرکز آمار ایران لب به سخن گشود و گزارشی از تورم آذرماه را اعلام کرد. با این همه به‌نظر می‌رسد به‌خاطر شیوه‌های مختلف آمارگیری در خصوص نرخ تورم می‌توان تحلیل‌های گوناگونی نسبت به آن ابراز داشت، اما با توجه به واقعیت ملموس زندگی و معیشت مردم شاید بیش از همه این نرخ تورم سالانه است که در گزارش مرکز آمار بیش از همه روشنگر وضعیت اقتصادی امروز است. بر پایه تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه آذرماه ١٣٩٨ برای خانوارهای کشور به ۴۰ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل ١.١ واحد درصد کاهش را نشان می‌دهد. در همین خصوص مرکز آمار ایران آخرین وضعیت تورمی را در سه شاخص اعلام کرد.
٢٧,٨ درصد؛ نرخ تورم نقطه‌ای آذرماه
منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است. بر این اساس، نرخ تورم نقطه‌ای در آذر ١٣٩٨ به عدد ٢٧,٨ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ٢٧.٨ درصد بیشتر از آذر ١٣٩٧ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. نرخ تورم نقطه‌ای آذر ماه ١٣٩٨ در مقایسه با ماه قبل ٠,٨ واحد درصد افزایش یافته است.
نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی ها و دخانیات» با کاهش ٠.٨ واحد درصدی به ۲۸ درصد و گروه «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» با افزایش ١.٥ واحد درصدی به ٢٧.٧ درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ٢٧,٦ درصد است که نسبت به ماه قبل ٠.٦ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٢٨.٩ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ١.٦ واحد درصد افزایش دارد.
٣,٢ درصد؛ نرخ تورم ماهانه آذر
منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه قبل است. نرخ تورم ماهانه آذر ١٣٩٨ به ٣,٢ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل ١.٦ واحد درصد افزایش دارد. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» به ترتیب ٤.١ درصد و ٢.٨ درصد بوده است. این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری سه درصد است که نسبت به ماه قبل، ١.٥ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٤.٢ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٢.٤ واحد درصد افزایش داشته است.
۴۰ درصد؛ نرخ تورم سالانه آذرماه
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. نرخ تورم سالانه آذر ماه ١٣٩٨ برای خانوارهای کشور به ۴۰ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل ١.١ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. این در حالی است که نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری ٣٩,٣ درصد است که نسبت به ماه قبل یک واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٤٣.٨ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ١.٣ واحد درصد کاهش داشته است.
در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات » (گوجه فرنگی، کدوسبز، پیاز، لوبیا سبز) و گروه «میوه و خشکبار» (هندوانه، توت فرنگی) است. در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» گروه «حمل ونقل شخصی» (بنزین، انواع اتومبیل سواری) و گروه «پوشاک و کفش» بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
وضعیت دهک‌های اقتصادی
همچنین گروه «گوشت قرمز، سفید و فرآورده آنها» (گوشت گاو، گوشت گوسفند، مرغ ماشینی) و گروه «ادویه و خوراکی‌های طبقه‌بندی نشده در جای دیگر» (رب گوجه فرنگی) نسبت به ماه قبل، کاهش قیمت داشته است. گفتنی است دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در آذر امسال برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ٣٩,٦ درصد برای دهک اول تا ٤١.٦ درصد برای دهک دهم متغیر بوده است.
تورم و ضرورت توجه به تولید داخلی
در همین راستا ابراهیم رزاقی، اقتصاددان و استاد باسابقه دانشگاه در گفت‌وگو با آسیا عنوان کرد: «ریشه تورم در اقتصاد ایران مشکلات ساختاری اقتصادی است که علاوه بر وضعیت کنونی که به‌خاطر تحریم‌ها شدت گرفته، مجموعه سیاست‌گذاری‌هایی است که بنام برنامه «تعدیل ساختاری» می‌شناسیم، این مشکلات ساختاری شرایطی را به‌وجود آورده است که ثمره آن را امروز مشاهده می‌کنیم. مگر برای اولین بار است که ما تحت تحریم قرار گرفته‌ایم و مگر در سال‌های گذشته و مثلا در دوران جنگ ما با شرایط سخت اقتصادی مواجه نبوده‌ایم. درواقع چنانچه مدیران و برنامه‌ریزان اقتصادی بتوانند تصمیمات درستی اتخاذ کنند، تهدید تحریم خود می‌تواند به فرصت بدل شود. اگر براستی مقاومتی عمل کنیم این نقطه ضعف را به نقطه قوت تبدیل می‌کنیم.»
این اقتصاددان در ادامه با اشاراه به چگونگی مهار تورم عنوان کرد: «اگر براستی دولت و مدیران اقتصادی آن همانطور که می‌گویند در صدد مهار تورم هستند، باید بیش از همه روی تولید داخلی سرمایه‌گذاری کنند و از آن حمایت کنند. با افزایش تولید و به تبع آن عرضه، جلوی تورم را می‌توانند بگیرند. از سوی دیگر واردات هم معضلی برای بخش تولیدکنندگان داخلی است که ضررهای بسیاری به صنایع داخلی ما وارد کرده است و باید جلوی واردات بی‌رویه به کشور گرفته شد. به نظر من تنها با اقداماتی ریشه‌ای است که می‌توان در بلندمدت شاهد کاهش تورم و بهبود وضعیت معیشت مردم بود.»