با این حال بورس تهران در هفتهای که گذشت شاهد ریزشی تاریخی بود. روز گذشته و در پی هدف قرزار گرفتن پایگاههای ایلات متحده در عراق یک بار دیگر باعث ریزش شاخصها شد؛ چه اینکه شاخص کل بورس تهران نیز بیش از ۵ هزار واحد ریزش داشت تا اینگونه هفته بدی برای بورس رقم بخورد. بازار سهام در هفتهای که گذشت بیش از 9.2 درصد از ارزش خود را از دست داد و ارزش کل شرکتهای بورس تهران به کانال 1200هزار میلیارد تومانی بازگشت. امروز چهارشنبه به دلیل کاهش دامنه نوسان شرکتها، شاخص کل بورس کمتر از روزهای قبلی منفی خورد و با 5هزار و 35 واحد کاهش، به مقدار 353هزار و 807 واحدی رسید.
به نقل از اقتصاد آنلاین اقدام تلافیجویانه سپاه پاسداران در بامداد امروز موجب شده تا بار دیگر، چاشنی یک جنگ بزرگ میان ایران و آمریکا تنها به جرقهای کوچک نیاز داشته باشد؛ اگرچه به نظر میرسد حتی با اتفاق شب گذشته، خطوط قرمز طرف آمریکایی گسسته نشده است و اقدامات محتمل بعدی، مواضع دو طرف را به صورت بهتر مشخص خواهد کرد. با وجود آن که آقای ظریف اظهار کرده: «به دنبال تشدید تنش یا جنگ نیستیم»، اقدام بعدی آمریکاییها به صورت مشخصتری معمای پیشامد وقوع جنگ را به سمت حلشدن سوق خواهد داد. به هر حال، وحشت بازار سهام از احتمال وقوع جنگ موجب شده تا بسیاری از سهامداران دچار هیجان شوند و سهام بسیاری از شرکتها در صفوف فروش قفل شود. اگر واقعبینانه به موضوع نگریسته شود، نمیتوان در خصوص این اقدام سهامداران به صورت کلی جبهه گرفت و زمان مشخص خواهد کرد که اشتیاق افراد برای نقدکردن سبد سهامشان اقدام درستی بوده یا در تحلیلهای خود مبنی بر احتمال وقوع جنگ دچار خطا شدهاند.
دولت ایالات متحده آمریکا هنوز اطلاعات مشخصی از میزان تلفات انسانی و خسارات واردشده به پایگاه نظامیاش منتشر نکرده است. از آنجایی که آقای ظریف اظهار کرده که پاسخ ایران مطابق با منشور 51 سازمان ملل متحد بوده، حدس برخی صاحبنظران مبنی بر آن است که هشدارهای لازم پیش از اصابت موشکها به اطلاع مقرنشینان آمریکایی رسیده است. واکنش اولیه ترامپ در توییتر نیز بسیار ملایم به نظر میرسید و ظاهراً پروژه «#انتقام_سخت» سپاه پاسداران بدون دردسرهای متعاقب با موفقیت به انجام رسیده است. در صورت صحت این احتمالات، میتوان افق روشنی را برای بازار سهام در هفته آینده ترسیم نمود تا پس از ریزشی عمیق، مجدداً به تعادل رسیده و از تنشها و هیجانات معاملهگران کاسته شود.
سناریو دوم، تلفات انسانی قابل توجه نظامیان آمریکایی است. در این سناریو آمریکا میتواند دو رفتار متفاوت را از خود نشان دهد. رفتار نخست، فاشکردن علنی تعداد تلفات زیاد جنگی و تحمیل فشار از سوی برخی تندروهای آمریکاییها بر دولت ترامپ خواهد بود که بالقوه میتواند موجب تشدید تنشها میان ایران و آمریکا به صورت علنی شود. این خطرناکترین سناریوی ممکن برای بورس ایران خواهد بود و بازار در انتظار اقدامات تلافیجویانه طرفین، نظارهگر پروپاگانداهای رسانهای خواهد ماند و همچنان به ریزش خود ادامه خواهد داد.
رفتار دوم ایالات متحده در قبال تلفات نظامی بالا در حمله شب گذشته، مخفیکاری و پنهانکردن میزان خسارات و تلفات وارده خواهد بود تا هم از تنشها کاسته شده و هم اعتبار بینالمللی ایالات متحده حفظ شود. در صورت وقوع چنین پیشامدی، التهاب بازارها، حداقل تا حمله و جواب متقابل بعدی، کمی فروکش خواهد کرد. ترس معاملهگران بورس ایران کم خواهد شد و بازار به تدریج وقایع این هفته را فراموش خواهد کرد. البته پاسخهای غافلگیرکننده میتوانند مجدداً التهاب را به کل بازارهای مالی دنیا القا کنند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سیاسی، سناریو نخست با احتمال بیشتری به وقوع خواهد پیوست و پیشبینی میشود تنشهایی در سطح ترور بامداد جمعه و بمباران موشکی بامداد امروز تقریباً به پایان رسیده و از این پس صرفاً مجادلات کلامی مقامات دو کشور در روزهای آینده را شاهد خواهیم بود. اگر این سناریو درست باشد، هفته آینده را میتوان هفته بازگشت بازار سرمایه نامید.
در همین راستا همایون دارابی کارشناس بورس در گفتوگو با ایلنا، درباره تاثیر التهابات اخیر خاورمیانه بر بازار سرمایه اظهار داشت: ترور سردار سلیمانی و پاسخی که ایران به این ترور داد تمام بازارهای سهام و کالا را در دنیا تحت تاثیر قرار داد. روزی که ترور صورت گرفت نفت بلافاصله واکنش نشان داد و شب گذشته نیز بعد از پاسخ ایران مجددا بازار نفت جهش قابل ملاحظه تجربه کرد، تمام اینها نشان میدهد که این حادثه و تحولات منطقه خاورمیانه برای همه بازارهای داخلی و خارجی مهم است. در بورس ایران هم قبل از ترور بازار در اوج خود بود، یعنی روز چهارشنبه 11 دی ماه شاخص که به مدت دو هفته 11 درصد بدون استراحت رشد کرده بود، با حدود 8700 واحد مثبت به کار خود پایان داد.
این کارشناس بورس گفت: بعد از ترور، شناسایی سود توسط معامله گران کوتاه مدت و تلاش برای کاهش اعتبارها که ریسک را کم کنند، رخ داد. به همین دلیل روزهای شنبه و یکشنبه با مازاد عرضه و افت مواجه شدیم، روز سهشنبه و امروز هم بازار همچنان دچار هیجان بود. هر چند که پس از سخنان رهبری و موضعگیریها شرایط قدری از هیجان دور شده است. اکثر معامله گران در ایران و دنیا در حال نگاه به روند اتفاقها در منطقه حساس ژئوپلیتیک خاورمیانه به عنوان قلب اقتصاد انرژی دنیا هستند، امروز بیشتر معاملهگران صرفنظر از اینکه خریدهای زیادی در بازار انجام شد و به نزدیک 2300 میلیارد تومان رسید، بیشتر منتظر هستند که بعد از تعطیلات پنج شنبه و جمعه روند اتفاقات را دنبال کنند. باید ببینیم در انتهای هفته جو چگونه خواهد بود، اگر اتفاق تازهای نیفتد، میتوان انتظار داشت که از روز شنبه بازار رو به تعادل نسبی برود.
در این خصوص مدیرعامل فرابورس با بیان اینکه تصمیم در مورد تغییر دامنه نوسان در بازار حق سازمان بورس است، گفت: شرایط بازار مقطعی است و بازار به زودی مانند گذشته به شرایط تعادلی بازار برمیگردد. امروز خریداران حقیقی در کنار خریداران حقوقی از بازار حمایت کردند و حضور پررنگی داشتند و بسیاری از صفهای فروش جمع شد. امیر هامونی با اشاره کاهش دامنه مجاز قیمتی سهمها از پنج به دو درصد، اظهار کرد: این اتفاق در شرایط خاص رخ میدهد و در بازار پایه پیش از این شاهد این اتفاق بودیم. تغییر دامنه نوسان در راستای اختیارات سازمان بورس است. با توجه به اتفاقات چند روز گذشته این تصمیم گرفته شده است که سهامداران نیز از این تصمیم رضایت داشتند.
وی با تاکید بر اینکه دولت نقشی در این تصمیم نداشته است، افزود: اخذ چنین تصمیمی در اختیار هیات مدیره سازمان بورس است. مدیرعامل فرابورس در آینده درمورد آینده بازار سرمایه پیشبینی کرد که شرایط بازار اکنون مقطعی است و بازار به زودی مانند گذشته به شرایط تعادلی بازار برمیگردد و میتواند رشد خود را ادامه دهد. هامونی درمورد وضعیت امروز بازار نیز توضیح داد: امروز با وجود شرایط خاصی که در بازار بود، در دقایق آخر بازار مطلوب شد و تقاضا در برخی نمادها پیشی گرفت و بسیاری از صفهای فروش در بازار جمع شد. پیشبینی من این است که ابتدای هفته آینده را با بازار تعادلی شروع کنیم. ضمن اینکه خریداران حقیقی در کنار خریداران حقوقی از بازار حمایت کردند و حضور پررنگی داشتند. در هر دو بورس جمعا بالغ بر ۳۱۰۰ میلیارد تومان معامله در اوراق بهادار ثبت شد. سهم حقیقیها در بورس تهران ۴۰ درصد و در فرابورس ۵۰ درصد بود و حقوقیها هم حمایت بیسابقهای از بازار داشتند.
همانطور که گفته شد در معاملات بازار سرمایه، شاخص کل در رقم ۳۵۳ هزار و ۸۰۷ واحد ایستاد. همچنین شاخص کل با معیار هموزن نیز ۱۰۸ هزار و ۱۷۳ واحد را ثبت کرد و معاملهگران امروز ۲۲۴ هزار معامله انجام دادند که ۲۰ هزار و ۱۵۰ میلیارد ریال ارزش داشت. امروز گروه بانکهای تجارت و ملت، سایپا، ملی صنایع مس ایران، سرمایهگذاری سایپا، س. صنایع شیمایی ایران و و شرکت ارتباطات سیار ایران نمادهای پربیننده بازار سرمایه بودند و ملی صنایع مس ایران، صنایع پتروشیمی خلیج فارس، پتروشیمی پارس، گسترش نفت و گاز پارسیان، گروه مپنا، معدنی و صنعتی گل گهر و معدنی و صنعتی چادرملو نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی را در بازار داشتند.
شاخص کل فرابورس نیز رقم ۴۵۵۹ واحد را ازآن خود کرد و در این بازار ۱۳۵ هزار معامله به ارزش 9652 میلیارد ریال به ثبت رسید. در بازار فرابورس پتروشیمی مارون، هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه، تولید نیروی برق دماوند، پتروشیمی زاگرس، سهامی ذوب آهن اصفهان، توسعه مولد نیروگاهی جهرم و بیمه کوثر نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر منفی را در فرابورس داشتند. نمادهای پربیننده امروز فرابورس شامل سهامی ذوب آهن اصفهان، گروه صنایع کاغذ پارس، قاسم ایران، گروه سرمایهگذاری میراث فرهنگی، فرابورس ایران، توسعه مولد نیروگاهی جهرم و صنایع ماشینهای اداری ایران میشود.