تاثیر خواب بر قلب
هر عاملی که فعالیت قلب را تحت الشعاع قرار دهد به نحوی سبب اختلال در عملکرد خون‌رسانی شده و سلول‌ها را با کاهش اکسیژن و افزایش مواد زائد مواجه می‌کند. پژوهش‌ها نشان داده کمبود خواب اثرات منفی بر قلب دارد و ممکن است زیان‌های جبران ناپذیری برای بدن ایجاد کند. افرادی که قبلا به پزشک متخصص قلب مراجعه کرده اند میتوانند این مساله را بیان کنند.
امروزه سبک زندگی افراد نسبت به گذشته تغییر یافته، به طوری که افراد بیشتر وقتشان را در محل کار می‌گذارنند. دغدغه‌های روزمره زندگی سبب شده که بسیاری از افراد خواب شب و روز خود را کم کنند و به جای آن پیگیر مسائل روزمره خود باشند. غافل از آنکه چه صدمه‌ای به بدن سالم خود وارد می‌کنند. هنگامی که انسان می‌خوابد، بدن فرصتی می‌یابد که ریکاوری انجام دهد. زمانی که در پروسه خواب هستید ضربان قلب کاهش می‌یابد و سبب پایین آمدن سرعت حرکت خون در رگ‌ها می‌شود. به این ترتیب تنفس نیز کاهش می‌یابد.
تمام این تغییرات سبب خنثی شدن استرس در بدن شده و آرامش نسبی را در اندام‌ها حاکم می‌کند. به همین دلیل است که پس از بیداری احساس سبکی دارید و فشار ذهنی و فکری شما کم می‌شود. خواب مراحلی دارد و مرحله عمیق آن که NREM نامیده می‌شود برای قلب مفید است. در صورتی که افراد مدت زمان طولانی به این مرحله از خواب نرسند اثر آن در مشکلات قلبی بروز می‌کند. پژوهش‌ها نشان داده نداشتن خواب کافی و منظم زمینه را برای بیماری‌های فشارخون بالا، کلسترول بالا، دیابت، چاقی، حمله قلبی و سکته فراهم می‌کند. در ادامه به برخی بیماری‌های قلبی می‌پردازیم:
فشار خون
گفتیم که وقتی بدن انسان در پروسه خواب عمیق قرار می‌گیرد فشار خون کاهش می‌آید. زمانی که فرد به هر دلیلی خواب کافی نداشته باشد، قلب به فعالیت خود با ریتم معمولی ادامه می‌دهد و سرعت جریان خون نیز کاهش نمی‌یابد. این مسئله به مرور زمان تبدیل به بیماری فشار خون بالا می‌شود و افراد را مجبور به کنترل با مصرف دارو می‌کند. بیماران دارای فشار خون بالا بیشتر در معرض خطر سکته‌های قلبی و حتی مغزی قرار دارند. تاثیر کم خوابی بر افراد یکسان نیست اما در صورتی که فرد مستعد بوده و زمینه ژنتیکی داشته باشد در معرض مشکلات کلیوی هم قرار می‌گیرد.
بیماری عروق کرونر قلب
سیستم ایمنی برخی افرادی که دائما کم خوابی دارند سبب تشکیل پلاک در خون می‌شود. گلبول‌های سفید سیستم ایمنی، سدی در رگ‌ها ایجاد می‌کنند که باعث می‌شود قلب قادر به دریافت اکسیژن و خون کافی نبوده و عملکردش تحت تاثیر قرار بگیرد. بیماری عروق کرونر در آمریکا اصلی‌ترین دلیل مرگ و میر در طی سال است.
نارسایی قلبی
خواب ناکافی ریتم قلب را دچار مشکل می‌کند و توانایی برای پمپاژ خون کاهش می‌یابد. در این شرایط قلب نمی‌تواند خون کافی به اندام‌ها برساند و بیماری نارسایی قلبی در افراد بروز می‌کند. گاهی کم خوابی میتواند به دلیل مشکلات روحی و روانی باشد و زندگی فرد را در طی روز مختل سازد به همین دلیل در چنین شرایطی مشاوره با روانپزشک خوب الزامی است.
حملات قلبی
حمله قلبی یا سکته زمانی رخ می‌دهد که مسیرهای عبور خون مسدود شود. در پژوهشی مشخص شد که خواب کمتر از ۶ ساعت در شبانه روز انسان را ۲۰ درصد بیشتر در معرض سکته قرار می‌دهد.
تاثیر خواب بر مغز
بخش مهمی از حیات بدن به مغز و فعالیت آن بستگی دارد. هنگامی که انسان می‌خوابد هورمون‌های خاصی از مغز ترشح می‌شود که هر یک برای انجام کاری به سلول هدف فرستاده می‌شوند. برای مثال کودکانی که در سنین رشد به سر می‌برند، بیشتر هورمون‌هایشان در زمان خواب ترشح می‌شود. به همین دلیل خواب کافی و منظم برای کودکان این سن ضروری است. در پژوهش‌ها آمده است که خواب ناکافی سرعت پیر شدن مغز را افزایش می‌دهد. سلول‌های عصبی پیامشان را با ایجاد سیناپس منتقل می‌کنند. وقتی انسان خواب کافی نداشته باشد، مغز به طور خودکار سیناپس‌های ساخته شده را از بین می‌برد و به مرور پیری زودرس در بخش‌های جداری، گیجگاهی و جلویی آن رخ می‌دهد.
تاثیر کم خوابی بر عملکردهای ذهنی
بی‌خوابی علاوه بر صدماتی که مستقیما به اندام مغز و عملکرد زیستی آن وارد می‌کند، بر عملکردهای ذهنی نیز تاثیرگذار است. افرادی که خواب کافی ندارند در تفکر و یادگیری دچار مشکل هستند و فرایند یادگیری برای آن‌ها بسیار طولانی و گاها غیر ممکن می‌شود. خوب نخوابیدن تمرکز را کاهش می‌دهد و فرد زودتر از کارهای روزمره خسته می‌شود. هوشیاری و استدلال با اختلال مواجه شده و فهم مطالب ساده خیلی سخت می‌شود.
به خاطر سپردن مسائل روزمره برای افرادی که دائما کم خوابی دارند مشکل است و معمولا اطرافیان از فراموشکاری آن‌ها گله دارند. مغزی که به اندازه کافی خواب را تجربه نکرده باشد احتمال خطا در فعالیت‌های مختلف برای آن افزایش می‌یابد و سبب ایجاد احساس ضعف و بی‌حال در انسان می‌شود. کم خوابی زمینه ساز بیماری‌های مغزی مانند آلزایمر در سنین بالاتر خواهد بود. اگر فکر میکنید اطرافیان شما دچار آلزایمر شده اند با مراجعه به متخصص مغز و اعصاب برای پیشگیری و درمان آن اقدام کنید.
بنابر آنچه در مقاله‌ای از کلینیک جامع پزشکی آرام گفته شد اهمیت خواب در سلامت قلب و مغز بسیار بالا بوده و نباید آن را کم اهمیت شمرد. پس از امروز برنامه ریزی درستی برای آن داشته باشید تا تغییر را احساس کنید.
برای اطلاعات بیشتر و همچنین آشنایی با بهترین پزشکان به وب سایت کلینیک آرام مراجعه کنید.