ستاره صنعت پرداخت الکترونیکی چگونه از سو رفت؟

آسیانیوز - یکی از بزرگترین شکست های استارت آپی مربوط به یک استارت آپ آلمانی می باشد که با ارزشی در حدود۲۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ر کمتر از دو سال بعد از آن یعنی در نوامبر ۲۰۲۰ منحل شد.

استارت آپی که به سرعت به قدرت رسید

وقتی بر روی فعالیت این شرکت و صورت های مالی آن تمرکز کردم تا از صحت اطلاعات مطمئن شوم باورم نمی شد شرکتی که اگر بخواهیم ارزش ریالی روز آن را بر روی کاغذ بنویسیم رقمی در حدود ۱۳.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال داشته است، در کمتر از 2 سال از صحنه تجارت ناپدید شده است.

شرکت وایرکارت(Wirecard) در سال ۱۹۹۹ توسط دو آلمانی به نام های جان مارسالک (Jan Marsalek) و مارکوس براون (Markus Braun) تأسیس شد. براون مدیرعاملی این شرکت را تا سال۲۰۲۰ یعنی تا زمانی که شرکت منحل شود بر عهده داشت. او سالها در حوزه فناوری و امور مالی فعالیت داشت و دکترای خود را در رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه Erlangen نورنبرگ آلمان دریافت کرده بود.


براون در وایرکارت تمرکز خود را بر روی ارائه خدمات پرداخت اینترنتی قرار داد. او مدل کسب و کار خود را بر روی مشتریان و بخش هایی از بازار که خاکستری و ریسک بالایی داشتند قرار داد. بخش هایی که در اکثر مؤسسات مالی مورد استقبال قرار نمی گرفتند یعنی ارائه خدمات پرداخت اینترنتی به سایت های شرط بندی و غیراخلاقی.

وایرکارت از سال ۲۰۱۷، در بورس اوراق بهادار فرانکفورت (Deutsche Boerse Frankfurt) پذیرفته شد و از سپتامبر ۲۰۱۸ تا آگوست ۲۰۲۰بخشی از شاخص سهام DAX (Deutscher Aktienindex) بود. شاخص بازار سهامی که متشکل از ۴۰ شرکت بزرگ آلمانی در بورس فرانکفورت بوده و در آن سهام شرکت های بزرگتی همچون آدیداس، ایرباس، بی ام دبلیو، مرسدس بنز، پورشه، زیمنس در آن معامله می شد.

مدل کسب‌وکار دیجیتال و نرم‌افزاری وایرکارت بر روی کاغذ ساده بود و ساختار شرکت در ظاهر شفاف به نظر می رسید ولی در لایه پنهان آن بالاخص در سیستم حسابداری آنقدر پیچیده بود که هیچ کس پی به عدم وجود چند میلیارد دلاری که اصلاً وجود نداشت نمی برد. در واقع این استارت آپ آن چنان بزرگ شده بود که در هیچ ذهنی این چنین کلاهبرداری ای خطور نمی کرد. بطور مثال تنها دو شرکت تابعه برزیلی و بریتانیایی که جزء اولین فروش های وایرکارت بعد از اعلام ورشکستگی آن بودند باعث پیامدهای وخیم انسانی شدند چرا که این امر بر روی آینده شغلی ۵۸۰۰ کارمند این شرکت ها تأثیر گذاشت.
وایرکارت سرعت رشد چشمگیری داشت به طوری که در سال ۲۰۰۷ وایرکارت آسیا و اقیانوسیه در سنگاپور تأسیس شد. در سال۲۰۰۸، این شرکت کارت‌های اعتباری پیش‌پرداخت مجازی را برای پرداخت‌های آنلاین معرفی کرد و در سال بعد از آن یک مجموعه پیشگیری از کلاهبرداری برای کشف تقلب را معرفی نمود.

در سال۲۰۱۴، فعالیت های این استارت آپ به نیوزلند، استرالیا، آفریقای جنوبی و ترکیه گسترش یافت. با خرید خدمات کارت پیش پرداخت از سیتی گروپ، وایرکارت در سال۲۰۱۶نمایندگی خود را در ایالات متحده آغاز کرد. در همان سال، این شرکت یک ارائه دهنده خدمات پرداخت اینترنتی در آمریکای جنوبی مشخصاً در برزیل را خریداری کرد.

قیمت سهام وایرکارت تا سپتامبر ۲۰۱۸روندی صعودی با شیب تند داشت. در ابتدای سپتامبر ۲۰۱۸، قیمت سهام این استارت آپ به۲۰۰ یورو نزدیک شد.

سرعت رشد این استارت آپ شگفت انگیز بود چرا که در سال ۲۰۱۹، SoftBank در وایرکارت سرمایه گذاری کرد و در ادامه با خرید خدمات پرداخت AllScore از پکن، وایرکارت از نوامبر۲۰۱۹ در چین نمایندگی خود را راه اندازی نمود.

وایرکارت مشتریان خاصی هم داشت مشتریانی که حاضر بودند به لحاظ فعالیت های پوششی که انجام می دادند کارمزدی تا۱۰ درصد را برای تعاملات مالی خود بپردازند که سود سرشاری را روانه این شرکت می کرد. این در حالی بود که شرکت هایی مثل مسترکارت و ویزاکارت حداکثر کارمزدی بین ۲ تا ۳ درصد را از مشتریان خود دریافت می کردند، از همین رو بود که نگرانی ها در شبکه تجاری از فعالیت های غیرقانونی و پرریسک وایرکارت بیشتر شد.

افول وایرکارت

در آوریل ۲۰۱۵ فایننشال تایمز طی یکسری گزارش کوتاه ضمن انتقاد به امور مالی شرکت وایرکارت شیوه های حسابداری در این شرکت را مورد انتقاد قرار داد. در سال ۲۰۱۶ شرکت تحقیقاتی مالی-تحلیلی Zatarra که در ایالات متحده فعالیت می نمود گزارشی مبنی بر تخلفات مالی وایرکارت منتشر کرد که حکایت از پولشویی و کلاهبرداری در این شرکت بود. این گزارش ها شامل انتقاد از شیوه اعلام مالیات و انتقال میلیاردها یورو به حساب های خارجی بود.

وضعیت در سال۲۰۲۰ به نقطه بحرانی خود رسید. تا جایی که شرکت حسابرسی EY (Ernst & Young) که نقش نظارتی بر صورت‌های مالی وایرکارت داشت مورد انتقاد شدید قرار گرفت و از آنجایی که اطلاعات مالیاتی مورد تأیید قرار نگرفت بزرگترین رسوایی حسابرسی در جهان رقم خورد. آنچه بعد از آن اتفاق افتاد، عملاً مجموعه‌ای از مصیبت‌ها بود چرا که براوون از سمت خود به عنوان مدیرعامل استعفا نمود و چند روز بعد به جرم کلاهبرداری دستگیر شد و در نهایت به عدم وجود رقمی بالغ بر ۱.۹ میلیارد یورو سرمایه شرکت اعتراف نمود. در ۲۵ ژوئن ۲۰۲۰ بطور رسمی پس از افشای تخلفات مالی و کلاهبرداری، این شرکت با رسوایی مالی هنگفت دنیای استارت آپ ها را رها نمود و در عرض چند ماه که از آن با عنوان "ستاره صنعت پرداخت الکترونیکی" یاد می شد، در نوامبر۲۰۲۰ به کار خود پایان داد.