بیماری نقرس چیست؟
بیایید به بررسی و پاسخ کامل سوال نقرس چیست دقیق‌تر بپردازیم. نقرس نوعی آرتریت التهابی است که باعث درد و تورم در مفاصل شما می‌شود. نقرس زمانی اتفاق می‌افتد که اسیداوریک در بدن انباشته شود. بیماری نقرس بیشتر مفاصل انگشت شست پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اما می‌تواند مفاصل دیگر را نیز تحت تاثیر قرار دهد، از جمله:
- زانو
- مچ پا
- پا
- دست و مچ دست
- آرنج
علائم نقرس در دوره‌هایی به نام عود یا حملات نقرس به وجود می‌آیند و می‌روند (عود می‌کنند). یک پزشک متخصص داروها و تغییراتی را در رژیم غذایی شما پیشنهاد می‌کند که سطح اسیداوریک شما را کاهش می‌دهد و تعداد دفعات تجربه حملات نقرس را در آینده به حداقل می‌رساند.
علائم نقرس
حملات بیماری نقرس بسیار دردناک هستند و احتمال دارد به طور ناگهانی و اغلب یک‌شبه اتفاق بیافتند. در طول حمله نقرس، علائم در مفاصل آسیب‌دیده شامل موارد زیر است:
- درد شدید
- تغییر رنگ یا قرمزی
- سفتی، سختی
- تورم
- حساسیت، حتی با یک لمس سبک (مانند ملحفه‌ای که مفصل آسیب‌دیده شما را می‌پوشاند)
- گرما، یا احساسی مانند "آتش‌گرفتن" مفصل
حمله نقرس چقدر طول می‌کشد؟
حملات نقرس معمولا یک یا دو هفته طول می‌کشد. ممکن است برخی از حملات بیشتر از سایرین طول بکشد و برخی علائم شدیدتری را تجربه می‌کنند.
چه چیزی باعث نقرس می‌شود؟
تجمع اسیداوریک اضافی در بدن باعث بیماری نقرس می‌شود. بدن شما به طور طبیعی اسیداوریک را زمانی می‌سازد که مواد شیمیایی به نام پورین موجود در برخی غذاها و نوشیدنی‌ها را تجزیه کند. کلیه‌های شما معمولا اسیداوریک را از خونتان فیلتر می‌کنند و سپس وقتی ادرار می‌کنید از بدن شما خارج می‌شود.
گاهی اوقات بدن شما بیش از حد اسیداوریک تولید می‌کند یا کلیه‌های شما آن را باسرعت کافی از خون خارج نمی‌کنند.
هنگامی‌که بدن شما دارای سطوح بالایی از اسیداوریک (هیپراوریسمی) است، کریستال‌های اسیداوریک تجمع می‌کنند و در مفاصل شما مستقر می‌شوند. کریستال‌های تیز روی‌هم جمع شده و باعث بروز دوره‌های ناگهانی درد، تورم و سایر علائم خواهند شد. داشتن سطح اسیداوریک به طور موقت بالا به این معنی نیست که قطعا به نقرس ابتلا پیدا خواهید کرد. بسیاری از افراد مبتلا به هیپراوریسمی هرگز به نقرس مبتلا نمی‌شوند.
عوامل خطر نقرس
بیماری نقرس می‌تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. احتمال ابتلا به نقرس در مردان سه برابر بیشتر است. زنان معمولا تا پس از یائسگی نقرس را تجربه نمی‌کنند. احتمال ابتلا به نقرس در افراد مبتلا به بیماری‌های خاص بیشتر است، از جمله:
- اضافه‌وزن یا چاقی
- نارسایی احتقانی قلب
- دیابت
- فشارخون بالا
- بیماری کلیوی
- سرطان خون
ضمن آنکه اگر در شرایط ذیل هستید، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری خواهید بود.
- یکی از والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ بیولوژیک که مبتلا به نقرس هستند، داشته باشید.
- پروتئین‌های حیوانی زیادی بخورید، به‌خصوص گوشت حیوانات، صدف‌ها و غذاهایی که حاوی گوشت هستند.
- به طور منظم الکل بنوشید.
- داروی ادرارآور می‌خورید.
- داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مصرف کنید.
کدام غذاها باعث نقرس می‌شوند؟
خوردن یا نوشیدن غذاهای پر از پورین (Purine) به احتمال زیاد منجر به سطوح بالای اسیداوریک در بدن شما و بیماری نقرس می‌شود، از جمله:
- نوشیدنی‌ها و شیرینی‌ها: قند معمولی از نصف فروکتوز (قند میوه) است که به اسیداوریک تجزیه می‌شود. هر غذا یا نوشیدنی با محتوای قند بالا می‌تواند باعث نقرس شود.
- شربت با میزان فروکتوز بالا: این نوع شربت یک فرم غلیظ فروکتوز است. محصولات غذایی بسته‌بندی‌شده و تنقلات فراوری‌شده می‌توانند حاوی مقدار زیادی شربت ذرت با فروکتوز بالا باشند.
- الکل: اگرچه همه نوشیدنی‌های الکلی دارای پورین بالایی نیستند، الکل باعث می‌شود کلیه‌های شما نتوانند اسیداوریک را از بین ببرد و آن را به بدن شما بازگرداند، جایی‌که به تجمع آن ادامه می‌دهد.
- گوشت‌های شکاری: غذاهای مخصوصی مانند غاز، گوساله و گوزن همگی حاوی سطوح بالایی از پورین هستند.
- برخی از غذاهای دریایی: شاه‌ماهی، گوش‌ماهی، صدف، ماهی کاد، ماهی‌تن، قزل‌آلا و شاه‌ماهی.
- گوشت قرمز: گوشت گاو، بره، خوک و بیکن.
- بوقلمون: بوقلمون مخصوص اغذیه‌فروشی.
تشخیص بیماری نقرس
یک پزشک متخصص با معاینه فیزیکی نقرس را تشخیص می‌دهد. آنها در مورد علائم شما می‌پرسند و مفاصل آسیب‌دیده شما را بررسی می‌کنند. به پزشک خود بگویید چه زمانی برای اولین‌بار متوجه علائمی مانند درد و تورم در مفصل خود شده‌اید و علائم هر چند وقت یک‌بار ظاهر می‌شوند و از بین می‌روند.
برای تشخیص نقرس چه آزمایشاتی انجام می‌شود؟
پزشک احتمالا از چند آزمایش تصویربرداری برای گرفتن عکس از مفاصل آسیب‌دیده شما استفاده کند. این آزمایش‌ها می‌توانند نشان دهند که نقرس تغییری در مفاصل شما ایجاد کرده است یا خیر. شاید به موارد زیر نیاز پیدا کنید:
- اشعه ایکس
- سونوگرافی
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- سی‌تی‌اسکن (توموگرافی کامپیوتری)، به‌ویژه سی‌تی‌اسکن باانرژی دوگانه.
سایر آزمایشات رایج برای تشخیص نقرس عبارت‌اند از:
- آزمایش خون برای اندازه‌گیری اسیداوریک در خون شما
- آسپیراسیون مفصل، استفاده از سوزن برای برداشتن نمونه مایع از داخل مفصل.
درمان نقرس
درمان بیماری نقرس معمولا ترکیبی از مدیریت علائم در حین شعله‌ورشدن و کاهش دفعات مصرف غذاها و نوشیدنی‌های با پورین بالا است. پزشک احتمالا داروهایی را برای کمک به مدیریت علائم شما پیشنهاد دهد، از جمله:
- NSAIDs: NSAIDهای بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند درد و تورم را در طول حمله نقرس کاهش دهند. برخی از افراد مبتلا به بیماری کلیوی، زخم معده و سایر مشکلات سلامتی نباید از NSAID استفاده کنند. قبل از مصرف NSAIDها با پزشک خود صحبت کنید.
- کلشی سین: کلشی سین یک داروی تجویزی است که اگر آن را ظرف ۲۴ ساعت پس از حمله نقرس مصرف کنید، می‌تواند التهاب و درد را کاهش دهد.
- کورتیکواستروئیدها: کورتیکواستروئیدها داروهایی به شمار می‌روند که برای کاهش التهاب تجویز می‌شوند. پزشک احتمالا قرص‌های خوراکی (از راه دهان) را تجویز کند. آنها ممکن است کورتیکواستروئیدها را به مفاصل آسیب‌دیده یا عضله نزدیک مفصل شما (به صورت داخل عضلانی) تزریق کنند.
پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به کاهش سطح اسیداوریک شما تجویز کند. رایج‌ترین داروهایی که اسیداوریک را کاهش می‌دهند عبارت‌اند از:
- آلوپورینول
- فبوکسوستات
- پگلوتیکاز
- پروبنسید
جمع‌بندی
بیماری نقرس شکل دردناکی از آرتریت است. اسید اوریک اضافی در بدن شما کریستال‌های تیز ایجاد می‌کند که در مفاصل شما جمع می‌شود و باعث درد، تورم و سایر علائم خواهد شد. با پزشک خود در مورد داروها و تغییرات در رژیم غذایی خود صحبت کنید که می‌تواند به شما در مدیریت علائم و کاهش تعداد دفعات حملات کمک کند.