تولد اولین تک شاخ کسب و کارهای دیجیتال ایران

آسیانیوز - با توجه به ارزش ۳۰ همتی ۴۰ درصدی که اگر با دلار حدود ۶۰هزار تومن محاسبه کنیم نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار خواهد شد نتیجه می گیریم ارزش کلی سهام و مارکت کپ دیجی کالا امروز در مرداد ماه ۱۴۰۳ عدد تخمینی ۱ میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار خواهد بود و این یعنی اولین کسب و کار اینترنتی داخلی که بالای 1 میلیارد دلار ارزش گذاری شده و طبق تعریف رایج بین المللی unicorn – یا همان تک شاخ افسانه ای کسب و کار است ، اما سوال اصلی در قدم اول اینجاست که ایا دیجی کالا اولین استارت آپ تک شاخ ایرانی است؟

دیجیکالا اولین استارت آپ تک شاخ ایرانی؟

خیر ، اگر حوصله توضیحات تفصیلی یا بررسی دقیق تر را ندارید قطعا این پاسخ کوتاه برای شما زمان زیاد رو صرفه جویی خواهد کرد ، اما چرا؟ طبق تعاریف رایج و تقریبا اکثریت نگاه های بین المللی استارت آپ های به کسب و کار های نوآفرینی جدیدگفته می شود که چندین شاخص تعریف کننده دارند: Stage of Development یا همان مرحله شکوفایی و توسعه کسب و کار ، Company Size یا به طور مشخص سایز منابع انسانی و سازمانی ، Funding Stage یا همان مرحله سرمایه گذاری و در نهایت شاخص مهم Maturity/Expansion Stage که به شاخص های بلوغ سازمانی و نسبت اون ها با مراحل توسعه و بازارهای جدید هستند! بدون اینکه خیلی بیشتر بخوایم به عمق موضوع بریم با نگاه ساده می تونیم متوجه بشیم که دیگه لباس استارت آپ برای تن دیجی کالا بسیار کوچیک شده و تقریبا بالغ ترین و توسعه یافته ترین کسب و کار اینترنتی ایران رو ما باهاش مواجه هستیم! هرچند خیلی ها به طور کلی معتقد هستند که تا ۵ سال نایتا عنوان استاراپ رو ما می تونیم به کسب و کار های نوافرینانه جدید نسبت بدیم! در مقابل باید این نکته رو هم بهش بپردزیم بر اساس نظر برخی از افراد استاراپ یک نوع فرهنگ سازمانی و نگاه به مدیریت کسب و کار هست که همواره بر یک سازمان توسعه یافته هم می تونه تعمیم داده بشه! اما چیزی که مهم هست و البته مشخص با توجه به شرایط فعلی اقتصادی کلان کشور و عدم تعامل های بین المللی که خودش محدودیت های زیادی رو برای کسب و کارهای اینترنتی داخلی داشته همین در نزدیک ۲۰ سالگی تک شاخ شدن دیجی کالا خودش موضوع مهم و تاثرگذاری هست که بتونیم از اینکه دیگه استارآپ نیست چشم پوشی کنیم.

شرح کلی بزرگترین سرمایه گذاری تاریخ اقتصاد دیجیتال ایران

شرکت حرکت اول که به عنوان یکی از شرکت های زیرمجموعه و بازوی محرک سرمایه گذاری شرکت همراه اول است ظاهرا طبق گفته های مدیران از بهمن ۱۴۰۲ قصد خرید بخشی از سهام دیجی کالا رو داشته که البته طبق شواهد تنها خریدار نبوده و چندی شرکت و صندوق سرمایه گذاری دیگه هم در این چانه زنی حضور داشتند ، البته قطعا قیمت و شرایط پرداخت یکی از مهم ترین عوامل انتخاب شرکت حرکت اول بوده چرا که تاکیید به پرداخت بخش عمده این 30 همت به صورت نقدی در اکثر روایت ها حضور داره! این ۴۰ درصد خریداری شده مجموع تمام سهام شرکت سرآوا و چنید سهام دار دیگه بوده که در نتیجه شرکت نوین اندیشان سرآوا پارس به طور کامل از سهامداران و هیئت مدیره دیجیکالا خارج می شه! که در مقاله ای هم با عنوان بزرگترین خروج اکوسیستم استارتاپی ایران؛ سرآوا از دیجی‌کالا خارج شد کامل به این موضوع پرداخته هرچند در این مقاله بیشتر اشاره شده به این که چون عدد ارزش گذاری سهام شرکت حرکت اول نسبت به بقیه رقبا نزدیک تر بوده به ارزش واقعی و پرداخت به صورت کاملا نقدی بوده لذا این توافق صورت گرفته. با توجه به سوابق صندوق سرمایه گذاری سرآوا در چند سال گذشته این چهارمین خروج این شرکت از سهام شرکت های بزرگ ایرانی هست بعد از علی بابا ، الوپیک و نوار .

البته با توجه به اینکه طبق گفته ها شرکت سرآوا بخش عمده ای از سرمایه های بین المللی خصوصی در خودش نگه داشته بود از بدو شروع شاید باید شاهد خروج سرمایه های مانده خارجی از کشور باشیم! هرچند اینجانب اطلاعات دقیقی از شرح فعلی سهامداران شرکت سرآوا ندارم اما اگر تحلیل خروج سرمایه های خارجی از ایران درست باشد ممکن است نتایج متفاوتی از این اتفاق بتوانیم بگیریم که چون در فرض این موضوع اطمینان ندارم از تفسیر پیش داوران آن امتناع می کنم.

وضعیت مدیریت دیجی کالا پس از سرمایه گذاری

با توجه به پست منتشر شده جناب حمید محمدی در پلتفرم توییتر سابق / ایکس همچنان برادران محمدی با ۲۲% از سهام دیجیکالا و۲ عضویت در هیئت مدیره دیجی کالا ترکیب و استراتژی کلان مدیریت تغییر نخواهد کرد به نسبت منابع انسانی و روند کاری دیجی کالا، همچنین بعد از این سرمایه‌گذاری جدید، کماکان هیچ سهام‌داری کنترل اکثریت سهام شرکت را در اختیار ندارد. که این می تونه نشونه تنوع تفکر و بستر توسعه پذیر دیجیکالا باشه. شرکت حرکت اول پیش از این هم در استارآپ های جاجینگا ، همراه مکانیک ، گروه آچاره و فلای تودی بوده لذا قطعا تجربیات و تعامل های پیشین اون برای ارتباط موثرتر با تیم مدیریت کلان دیجیکالا فراهم می کنه و با توجه به اخرین نوشته جناب محمدی در ارتباط با به امید توسعه کسب و کار دیجیتال ایران می تونیم برداشت کنیم که این قدم رو خود مدیران سی لول دیجی کالا هم مثبت و رو به جلو ارزیابی می کنند.

تحلیل سرمایه گذاری 30 هزار میلیاردی و تاثیراتش

تحلیل اول : با توجه به اینکه زمانی که نگرانی ها از شرایط ثبات اقتصادی یا تاثرات عدم توسعه اینترنت یا اختلال ها باعث می شه که کسب و کارهای اینترنتی تمایلی به شکل گیری یا نهایتا توسعه نداشته باشند و اکثر سرمایه های بازار به سمت دارایی های امن تر مثل : ملک ، طلا و ..می رود از سرمایه گذاری حرکت اول در دیجی کالا که از پارسال هم کلید مذاکراتش خورده شده و همچنی با چشم انداز اینکه پیش تر هم در سبد خودش شرکت های دیگه از استارآپ های دیجیتال داره می تونیم ارزیابی کنیم که چشم انداز پیش رو رو این شکرت رو به توسعه بازار و گشایش های اقتصادی می بینه که به این سمت حرکت کرده و درواقع در کف قیمت و شرایط بد سهام ها رو خریداری کرده که در زمان شکوفایی و توسعه بتونه بهره برداری کنه ! البته همچنان باید به این نکته دقت کرد که جهت گیری این صندوق ها از شرکت های دولتی یا نمی دولتی به سمت شرکت های خصوصی و این جنس رمایه گذاری ها خودش به نظر بنده سینگنال مثبتی هست. در نقطه مقابل هم این جمله بیانیه رسمی شرکت سرآوا منتشر شده در وبسایتشان هست : سهامداران سرآوا که ترکیبی از کارآفرینان و شرکت‌های شناخته شده‌ی ایرانی هستند، این فروش سهام را فرصتی برای تامین مالی جریان نوآوری در ایران می‌دانند و در حال بررسی گزینه‌های گوناگون هستند تا بخش عمده سرمایه به دست آمده از این معامله را بار دیگر به چرخه کارآفرینی کشور تزریق کنند. این یعنی بخش بزرگی از این 30 هزار میلیارد مجدد به اکوسیستم کسب و کار های انلاین افزوده خواهد شد یعنی : منابع انسانی بیشتر ، تبلیغات بیشتر و ... درواقع تزریق این پول در کل اکو سیستم یک قدم بسیار مثبت خواهد بود که به رشد و رونق بیشتر این روند به طور مستقیم کمک خواهد کرد.

تاثیر روانی – غیر مستقیم خرید سهام دیجی کالا

با نهایی شدن این معامله وتزریق این مبلغ در اولین قدم باید در نظر بگیریم که شاید ایجاد انگیزه ای باشد برای حرکت سرمایه های دیگر ساکن به سمت بازار کسب و کار آنلاین البته نباید روند جاری و آتی اقتصاد کلان رو ازش قافل باشیم اما نمی توانیم نادیده بگیریم این روند رو و احتمال تاثرگذاری اون روی جریان سرمایه های راکد ، همچنین این مدل ارزش گذاری و روند خرید سهام می تونه روی کسب و کار های بزرگترین همچون دیوار ، شرکت صبا ایده و ... تاثیر مستقیم بگذاره که البته باید منتظر باشیم و در آینده بهتر می شه این تحلیل رو انجام دادم ، اما در کل این اتفاق چندین سیگنال مثبت به کسب و کار های کوچیک و متوسط هم می ده تا شاید با تزریق امید به اینده اکو سیسیتم و نگاه مثبت رویکرد توسعه و رشد جاگزین رویکرد نگهداری و صرف ماندن در بازار رو داشتند.

کلام اخر : سعی کردم با نگاهی بی طرف در این مقاله به صورت کلی به چند موضوع مهم پیرامون این توافق بپردازم و ارزیابی های شخصی خودم رو که امکان همزمان درست و یا غلط بودن رو داره با شما به اشتراک بگذارم. چرا که بخش بسیار کوچکی از این توافق به صورت عمومی اطلاعاتش موجود هست و در نهایت ما برمبنای همین اطلاعات تجمیعی جمع بندی کردیم.