در مراسمی که به میزبانی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، امروز،25 شهریور در کاخ سفید در حال برگزاری است، توافقهای عادیسازی روابط امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل امضا، و آغاز مناسبات رسمی بین آنها آغاز میشود.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، عبدالله بنزاید، وزیر خارجه و برادر ولیعهد امارات و عبداللطیف الزیانی، وزیر خارجه بحرین، در این مراسم توافقها را امضا کردند.
کاخ سفید صدها تن از دیپلماتها و مقامات ارشد آمریکایی و خارجی را به این مراسم دعوت کرده است.
جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد رییس جمهوری، رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا که در ماههای گذشته برای پیشبرد این توافقها تلاش کرده بودند و با وجود کرونا، سفرهای متعددی به خاورمیانه و خلیج فارس انجام داده بودند، در کنار مایک پنس، معاون رئیسجمهوری و دیوید فریدمن، سفیر آمریکا در اسرائیل، در این آیین دونالد ترامپ را همراهی کردند.
دونالد ترامپ پیش از آغاز مراسم امضای توافقها دیدارهای جداگانهای با وزیران خارجه بحرین و امارات و سپس با نخستوزیر اسرائیل داشت.
ترامپ در دیدار خصوصی با بنیامین نتانیاهو گفت: پیمانهای امارات و بحرین با اسرائیل سرآغاز یک روند است و کشورهای بیشتری در این مسیر گام برخواهند داشت.
او گفت پنج تا شش کشور دیگر در راه هستند اما نام آنها را نبرد.
رئیسجمهوری آمریکا گفت امیدوار است که فلسطینیان نیز به مسیر صلح با اسرائیل بازگردند تا بتوان با آنها هم به توافق صلح دست یافت.
وی ابراز اطمینان کرد که فلسطینها «در لحظه درست» وارد این مسیر شوند.
توافق عادیسازی امارات متحده عربی و اسرائیل که رئیسجمهوری آمریکا خبر آن را روز ۲۳ مرداد اعلام کرده بود، با عنوان «پیمان صلح» امضا میشود.
اما توافق بحرین و اسرائیل با نام «بیانیه صلح» امضا خواهد شد زیرا از روز ۲۱ شهریور که آقای ترامپ توافق دو کشور برای عادیسازی روابط را اعلام کرد، دولتهای اسرائیل و بحرین فرصت کافی برای نگارش و تنظیم جزئیات «پیمان صلح» را نداشتهاند.
«بیانیه صلح» اسرائیل و بحرین پس از تکمیل جزئیات به «پیمان صلح» تغییر عنوان خواهد داد.
از نظر قوانین اسرائیل، «پیمان صلح» باید به تصویب دولت برسد و به کنست (مجلس) ارائه شود. ارزیابی میشود که این روند، بدون مانعی تکمیل گردد زیرا قریب به اتفاق جناحهای سیاسی در اسرائیل از این پیمانهای «تاریخی» حمایت کردهاند.
از نظر حاکمان امارات و بحرین نیز تصویب نهایی این پیمانها در نهادهای قانونی آنها امری قطعی به نظر میرسد.
«پیمانهای صلح» امارات و بحرین با اسرائیل شامل مبادله سفیر، گشایش سفارتخانه، پروازهای مستقیم، همکاری و سرمایهگذاری و همکاری در عرصههای اقتصادی، بازرگانی، فنآوری، سایبری، امنیتی و امور دیگر خواهد بود.
قرار است جزئیات کامل پیمانها و تعهدات متقابل بعدا منتشر شود.
رهبران اسرائیل و بحرین به صراحت بیشتری در قیاس با سران امارات، تاکید کردهاند که این پیمانها شامل همکاری در برابر ایران نیز هست.
وزیر دفاع بحرین که این هفته با همتای اسرائیلی خود گفتوگوی تلفنی داشت، در روز مراسم کاخ سفید، گفت پیمان بحرین و اسرائیل، برای «دفاع» از بحرین در برابر ایران، اهمیت دارد.
اکثر روزنامههای اسرائیل، امارات و بحرین در صفحات نخست خود در روز سهشنبه با عناوین بزرگی در تشویق صلح، بر آغاز دورانی جدید برای کشورهای خود و منطقه تاکید داشتند.
اسرائیل در ۷۱ سال موجودیت خود تنها با دو کشور عربی مصر و اردن پیمان کامل صلح داشته که هنوز معتبر هستند.
بعد از پیمان صلح مصر و اسرائیل که ۴۲ سال پیش در سال ۱۹۷۸ امضا شد، ۲۶ سال دیگر طول کشیده بود تا اردن در سال ۱۹۹۴ پیمان صلح با اسرائیل را امضا کند.
پیمان صلح مصر و اردن با اسرائیل در زمان دولتهای دمکرات در آمریکا (ریاستجمهوری جیمی کارتر و بیل کلینتون) بهدست آمدند.
این نخستین بار است که یک دولت جمهوریخواه آمریکا موفق شده است دو پیمان صلح را میان اسرائیل با دو کشور عربی یکجا بهدست آورد.
نمایندگانی در مجالس سوئد و نروژ خواستهاند که کمیته نوبل صلح این معتبرترین جایزه صلح جهانی را به دونالد ترامپ اعطا کند. بنیامین نتانیاهو نیز اخیرا به طور تلویحی از جایزه نوبل صلح که به او هم داده شود، سخن گفت.
رهبران وقت مصر و اردن، به عنوان کشورهایی که دشمن اسرائیل بوده و در همه جنگها علیه اسرائیل از آغاز تشکیل این کشور مشارکت داشتند، همراه با رهبران وقت اسرائیل جایزه نوبل صلح گرفتهاند.
امارات و بحرین که دههها بعد از برپایی اسرائیل، به عنوان کشور مستقل موجودیت یافتند، با اسرائیل در جنگ نبودهاند.
مجموعهای از گزارشها و سخنان مقامات اسرائیلی حاکی است که روابط پنهان میان کشورشان و برخی امیرنشینهای حوزه خلیج فارس از دهه نود میلادی قرن بیستم در جریان بوده که از حدود سه سال گذشته کمابیش علنی شد.
شماری از شیعیان و سایر مردم بحرین که مخالف به رسمیت شناختن اسرائیل و صلح با آن هستند، در چهار شبی که از تصمیم منامه به عادیسازی رابطه با اسرائیل سپری شده است، تظاهرات کردهاند.
تمامی جناحهای فلسطینی و همچنین ترکیه دولتهای ابوظبی و منامه را شدیدا نکوهش کرده و حاکمان آن را به نادیده گرفتن آرمان و حقوق فلسطینیان متهم کردهاند.
ایران که ارتباطات نزدیکی با شیعیان بحرین دارد، به منامه هشدار داده که سزای این «خیانت» را خواهد پرداخت. سپاه پاسداران به «حاکم جلاد» در بحرین اخطار داده که «منتظر انتقام سخت مجاهدان قدس» باشد.
شماری از اسرائیلیهای ساکن آمریکا که در هفتههای اخیر همزمان با اسرائیلیهای معترض به بنیامین نتانیاهو تظاهرات کردهاند، در زمان مراسم امضای توافقها، با برپایی تجمع اعتراضی در برابر کاخ سفید، علیه نخستوزیر کشورشان شعار میدادند و از جمله او را به «فساد» متهم میکردند و خواهان کنار رفتن او بودند./