آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
گفتوگوی تلفنی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، به عنوان یک رویداد تاریخی در روابط بینالمللی ثبت شد. این مکالمه که بیش از ۹۰ دقیقه به طول انجامید، نه تنها بر جنگ اوکراین متمرکز بود، بلکه مسائل منطقهای مانند تهدیدات ایران علیه اسرائیل و وضعیت خاورمیانه را نیز در بر میگرفت. دو رهبر جهان بر سر ضرورت جلوگیری از درگیریهای آینده و توقف گسترش تسلیحات راهبردی به توافق رسیدند. این گفتوگو میتواند نقطه عطفی در کاهش تنشهای جهانی و ایجاد صلح پایدار باشد. مقام روسی آن را «تاریخی» خواند؛ گفتوگوی تلفنی دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین پایان یافت. کاخ سفید اعلام کرد که دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، و ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، در گفتوگوی تلفنی خود علاوهبر جنگ اوکراین، درباره مسائل منطقهای از جمله ایران تبادل نظر کردند. بر اساس این بیانیه، رهبران آمریکا و روسیه اتفاق نظر داشتند که جمهوری اسلامی «هرگز نباید در موقعیتی قرار گیرد که توان نابودی اسرائیل را داشته باشد.» همچنین، آنها به طور کلی درباره خاورمیانه به عنوان منطقهای با ظرفیت همکاری برای جلوگیری از درگیریهای آینده گفتوگو کردند. کاخ سفید همچنین تاکید کرد که متوقف کردن گسترش تسلیحات راهبردی از دیگر محورهای این گفتوگو بوده و واشنگتن و مسکو برای تضمین اجرای گستردهتر این هدف با سایر طرفها همکاری خواهند کرد.
طرح کلی برای آینده خاورمیانه
آمریکا میگوید دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در گفتوگوی تلفنی خود درباره آغاز آتشبس در اوکراین و تهدیدات ایران علیه اسرائیل مذاکره کردند. در بیانیهای که کاخ سفید شامگاه سه شنبه ۲۸ اسفند، پس از پایان مکالمه روسای جمهور آمریکا و روسیه منتشر کرد، آمده است که آنها موافقت کردند حرکت برای صلح با توقف حملات روسیه و اوکراین به تاسیسات انرژی و زیرساختهای یکدیگر آغاز شود. بر اساس این بیانیه، رهبران آمریکا و روسیه همچنین توافق کردند «مذاکرات فنی» برای آتشبس دریایی در دریای سیاه، آتشبس کامل و صلح دائمی انجام شود. دونالد ترامپ نیز با انتشار پستی در شبکه اجتماعی تروث سوشال، گفتوگوی تلفنی با همتای روسی خود را «بسیار خوب و سازنده» خواند و نوشت با ولادیمیر پوتین توافق کرده «آتشبس فوری» درباره تأسیسات انرژی و زیرساختهای روسیه و اوکراین برقرار شود. رئیسجمهور آمریکا میگوید او و رئیسجمهور روسیه تفاهم دارند که بهسرعت برای رسیدن به «آتشبس کامل» و سپس پایان دادن به «جنگ بسیار هولناک بین روسیه و اوکراین» اقدام کنند. کاخ کرملین نیز در پی این گفتوگو اعلام کرد رهبران دو کشور برای آتشبس ۳۰ روزه درباره زیرساختها و تأسیسات انرژی روسیه و اوکراین به توافق رسیدند. کاخ سفید در بخش درگیری از توضیح محتوای مذاکره دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین نوشته است که آنها به شکل مفصل درباره خاورمیانه و جلوگیری از نزاعهای آتی گفتوگو کردند. این بیانیه تصریح میکند: «دو رهبر بر سر این دیدگاه اشتراک نظر داشتند که ایران هرگز نباید در موقعیتی برای نابود کردن اسرائیل باشد.»
گفتوگوی تاریخی ترامپ و پوتین: از آتشبس تا تهدیدات ایران
کرملین نیز بدون اشاره به ایران، اعلام کرد که رهبران آمریکا و روسیه درباره «وضعیت خاورمیانه و دریای سرخ» صحبت کردند. این در حالی است که آمریکا در روزهای اخیر حملاتی را علیه مواضع گروه حوثیهای مورد حمایت ایران در یمن انجام داده است. حوثیها در مقابل تهدید کردهاند حملات خود به کشتیها در دریای سرخ را تشدید خواهند کرد. این در حالی است که رئیسجمهور آمریکا روز دوشنبه اعلام کرد در صورت حملات بیشتر گروه شبهنظامی حوثیها، ایران مسئول آن خواهد بود و با عواقب «وخیم» چنین اقدامی مواجه خواهد شد. دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی خود تروث سوشال، نوشت: «از این لحظه به بعد هر گلولهای که حوثیها شلیک کنند، به عنوان شلیکی از سمت سلاحها و رهبری ایران تلقی خواهد شد و ایران مسئول آن خواهد بود و دچار عواقب آن خواهد شد. این عواقب وخیم خواهد بود.»
توافق بر سر آتشبس فوری در اوکراین و توقف حملات زیرساختی
پیشتر از انتشار بیانیههای کاخ سفید و کرملین، رسانهها گزارش دادند که روسای جمهور آمریکا و روسیه در جستوجوی راهی برای رسیدن به توافق درباره آتشبس در جنگ در اوکراین، روز سهشنبه به مدت بیش از ۹۰ دقیقه تلفنی گفتوگو کردند. شبکههای تلویزیونی آمریکایی انبیسی و سیبیاس به نقل از منابع مطلع گفتند این مکالمه پایان یافت و خبرگزاری تاس روسیه نیز اظهارات دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، را بازتاب داد که تأیید کرد گفتوگوی دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین به پایان رسیده است. آقای پسکوف پیشتر در مسکو به خبرنگاران گفته بود که این مذاکره قرار است درباره «تعداد زیادی سوال» مرتبط با روابط آمریکا و روسیه و جنگ اوکراین باشد. دونالد ترامپ روز یکشنبه ضمن اشاره به این که قرار است با همتای روسی خود حرف بزند گفت: «میخواهیم ببینیم میشود جنگ (اوکراین) را به پایان رساند. شاید بتوانیم، شاید هم نه، اما فکر میکنم شانس خیلی خوبی داریم.»
نگرانیهای روسیه: گسترش ناتو و امنیت ملی
رئیسجمهور آمریکا در همان روز وقتی در برابر سوالی درباره سازشها و عقبنشینیهای احتمالی طرفین برای رسیدن به آتشبس قرار گرفت، اعلام کرد: «درباره خاک حرف خواهیم زد. درباره نیروگاههای برق صحبت خواهیم کرد.» او در عین حال گفته بود درباره بخشی از اختلافات با طرفین جنگ شامل روسیه و اوکراین مذاکره شده است. دونالد ترامپ در نخستین ماههای دوره دوم ریاستجمهوری خود رسیدن به آتشبس برای پایان دادن جنگ سهساله روسیه و اوکراین را یکی از اولویتهای خود اعلام کرده است. مقامهای آمریکایی و اوکراینی پس از مذاکره در عربستان سعودی در روز ۲۱ اسفند با آتشبس ۳۰ روزه موافقت کردند که مشروط به پذیرش از سوی روسیه شد. ولادیمیر پوتین در واکنش به این طرح آتشبس، شرطهای جدیدی مطرح کرد که یکی از آنها توقف کمکهای تسلیحاتی واشینگتن به کییف بود.یک مقام ارشد روسیه نیز گفته بود که مسکو اصرار دارد اوکراین اجازه پیوستن به ناتو را نداشته باشد و در هرکونه توافق صلح «بیطرف» باقی بماند؛ شرطی که مقامهای کییف از مدتها پیش رد میکنند.
تلاش برای صلح: چالشهای پیشرو در مذاکرات آتشبس
یکی از بهانههای مسکو برای آغاز تهاجم نظامی به اوکراین در زمستان سال ۱۴۰۰ درخواست اوکراین برای پیوستن به پیمان ناتو بود. ولادیمیر پوتین روز ۲۳ اسفند در پاسخ به سؤالی درباره ارزیابیاش از طرح آمریکا برای آتشبس، گفته بود روسیه اصرار دارد ترک مخاصمه باید به «حذف ریشههای بحران» منجر شود که ظاهرا اشارهای به گسترش ناتو و سایر تحولات بود که پوتین ادعا میکند امنیت روسیه را به خطر میاندازد. آلکساندر گروشکو، معاون وزیر خارجه روسیه، روز دوشنبه به خبرگزاری اینترفکس روسیه گفت که مسکو برای برقراری «صلح پایدار» در اوکراین «ضمانتهای امنیتی آهنین» خواهد خواست. او از جمله مهمترینِ این ضمانتها دو شرط را مطرح کرد: بیطرفی کییف و عضو نشدن آن کشور در ناتو. از سوی دیگر، گرفتن ضمانت امنیتی از ابتدا خواستۀ ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، بوده که در برابر اصرار دونالد ترامپ برای آتشبس با روسیه بارها گفته است برای جلوگیری از حمله دوبارهٔ مسکو نیاز به این ضمانتها دارد.
تحلیل سیاسی آسیانیوز ایران
گفتوگوی اخیر ترامپ و پوتین نشاندهنده تلاش دو قدرت جهانی برای کاهش تنشها و یافتن راهحلهای دیپلماتیک در بحرانهای بینالمللی است. تمرکز بر آتشبس در اوکراین و تهدیدات ایران علیه اسرائیل، دو موضوع کلیدی بودند که در این مکالمه مورد بحث قرار گرفتند. این گفتوگو همچنین نشاندهنده نگرانی مشترک دو کشور از گسترش بحرانها در خاورمیانه و دریای سرخ است. با این حال، چالشهای پیشرو مانند اختلافات بر سر عضویت اوکراین در ناتو و ضمانتهای امنیتی، نشان میدهد که راهحل نهایی برای صلح پایدار هنوز دور از دسترس است.