آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:
در سال‌های اخیر، آمریکا به عنوان قطب پیشرو علمی جهان شناخته می‌شد، اما امروز سیاست‌های جدید دولت دونالد ترامپ این جایگاه را به خطر انداخته است. بر اساس یک نظرسنجی گسترده توسط مجله معتبر نیچر، حدود ۷۵٪ دانشمندان آمریکایی—به‌ویژه پژوهشگران جوان و دانشجویان دکتری—به دلیل کاهش بودجه‌های تحقیقاتی، محدودیت‌های مهاجرتی و فضای نامساعد علمی، به فکر ترک این کشور هستند. اروپا و کانادا به عنوان مقاصد اصلی این مهاجرت علمی انتخاب شده‌اند. این روند نه‌تنها آینده تحقیقات در آمریکا را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند موجبات انتقال قدرت علمی به دیگر کشورها را فراهم آورد.
۱. علل اصلی تمایل دانشمندان به مهاجرت
-
کاهش شدید بودجه تحقیقاتی: دولت ترامپ بودجه بسیاری از پروژه‌های علمی—به‌ویژه در حوزه‌های تغییرات اقلیمی، انرژی پاک و علوم اجتماعی—را قطع کرده است.
-
سیاست‌های ضد مهاجرتی: محدودیت‌های ویزا برای پژوهشگران بین‌المللی، همکاری‌های علمی را مختل کرده است.
-
فشار سیاسی بر علم: برخی تحقیقات مستقل (مانند مطالعات آب‌وهوایی) به دلایل ایدئولوژیک متوقف شده‌اند.
۲. پیامدهای این مهاجرت برای آمریکا
-
تضعیف رهبری علمی جهانی: از دست دادن نخبگان به نفع رقبایی مانند چین و آلمان تمام خواهد شد.
-
کاهش نوآوری: بسیاری از استارتاپ‌های فناورانه توسط پژوهشگران مهاجر تأسیس شده‌اند.
-
آسیب به دانشگاه‌های تراز اول: کاهش جذب دانشجویان بین‌المللی و اساتید برجسته.
۳. چرا اروپا و کانادا مقاصد اصلی هستند؟
-
سیاست‌های جذب نخبگان: برنامه‌هایی مانند ویزای استارتاپی کانادا یا طرح‌های پژوهشی اتحادیه اروپا.
-
بودجه پایدار تحقیقاتی: کشورهایی مانند آلمان و سوئد حمایت مالی قابل‌توجهی از علوم پایه می‌کنند.
-
فضای آزاد علمی: عدم مداخله سیاسی در پژوهش‌ها.
۴. آینده پیشرو
اگر این روند ادامه یابد، آمریکا ممکن است جایگاه خود به عنوان پیشگام علمی جهان را از دست بدهد، درحالی‌که کشورهایی مانند چین با افزایش سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، آماده پر کردن این خلأ هستند.
این گزارش هشداردهنده نشان می‌دهد که سیاست‌های ضد علمی دولت ترامپ نه‌تنها اقتصاد دانش‌بنیان آمریکا را تهدید می‌کند، بلکه ممکن است موج جدیدی از انتقال مراکز علمی جهانی به خارج از این کشور را رقم بزند. آیا کنگره یا دولت آینده آمریکا می‌تواند این روند را معکوس کند؟