سه دیپلمات اروپایی در گفت و گو با روزنامه وال استریت ژورنال مدعی شده اند، بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی شواهدی تازه‌ای از سایت‌های اعلام نشده ایران به دست آوردند که پرسش‌های تازه‌ای در خصوص برنامه هسته‌ای این کشور مطرح می‌کند.
این دیپلمات‌ها بااشاره به ادعاهایشان اضافه کرده‌اند، بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی پاییز امسال در جریان بازدید از دو سایت هسته‌ای اعلام نشده ایران نمونه‌هایی برداشتند که پس از آزمایش این نمونه‌ها مشخص شده که آنها حاوی آثار مواد رادیواکتیو هستند.
این گزارش می‌افزاید، این نمونه‌ها می‌توانند نشان دهنده آن باشند که ایران فعالیت‌هایی مرتبط با سلاح هسته‌ای را انجام داده است.
با این حال، این دیپلمات‌ها در خصوص ماهیت دقیق شواهد به دست آمده ابراز بی اطلاعی کرده‌اند؛ این در حالی است که ایران تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را رد کرده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اسفندماه سال گذشته در گزارشی اعلام کرد که سه سایت اعلام نشده در ایران را مشخص کرده است که احتمالا محل ذخیره اورانیوم یا فعالیت‌های هسته‌ای است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران خواست بود تا اجازه دهد تا بازرسان از این سایت‌ها بازدید کنند.
در همین زمینه، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۳۰ خرداد ماه، قطعنامه توبیخی پیشنهادی سه کشور اروپایی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران و عدم اجازه به آژانس برای بازدید از مکان‌های یاد شده را تصویب کرد.
در نهایت ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از سفر دو روزه مدیرکل این نهاد در ۵ شهریورماه در بیانیه مشترکی از توافق بر سر حل و فصل مسائل پادمانی خبر دادند.
آژانس در گزارش سه ماهه خود در ۱۴ شهریور بدون نام بردن از سایت یاد شده، اعلام کرد از محل بازدید شده نمونه‌های زیست‌محیطی برداشته شده است.
طبق این توافق ایران اجازه داد به دو مکان «در اطراف شهررضا» در استان اصفهان و دیگری در «حومه تهران» دسترسی داشته باشد.
آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌گوید فعالیت‌های مشکوک در اوایل سال ۲۰۰۰ انجام شده است. آژانس از یک سایت دیگر در سال ۲۰۱۹ نمونه‌های زیست‌محیطی برداشته شده است.
خبرگزاری‌های بین‌المللی، از جمله رویترز، با اشاره به این که برخی گزارش‌های آژانس را دیده‌اند می‌گویند، این دو محل سایت‌هایی هستند که در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شده‌اند.
دیوید آلبرایت، یک بازرس سابق تسلیحاتی و رئیس موسسه علم و امنیت بین‌الملل در واشینگتن، به وال استریت ژورنال گفته است، کشف مواد رادیواکتیو در این سایت‌ها می‌تواند نشانه آن باشد که ایران واقعاً دارای مواد هسته‌ای اعلام نشده است.
دیوید آلبرایت اضافه کرده است، این نشان می‌دهد که ایران در گذشته برنامه تسلیحات هسته‌ای داشته است، به احتمال زیاد آژانس انرژی اتمی خواستار دسترسی به سایت‌های بیشتر و توضیحات بیشتر از ایران خواهد شد.
در واکنش به این گزارش وال استریت ژورنال، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در پایتخت اتریش، در توییتی نوشته است، فرض این است که دیپلمات‌ها قرار است به امور بزرگ فکر کنند. چه کسی به دنبال ردیابی مواد رادیواکتیو باقیمانده از ۲۰ سال پیش است، وقتی ایران به ابتکار خود برخی از آزمایشات را متوقف کرده است.
میخائیل اولیانوف اضافه کرده است، اگر برخی از دیپلمات‌ها در این لحظات حساس بیش از اندازه به گذشته توجه کنند، همه ما با مشکلات قابل توجهی روبرو می‌شویم.
شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال ۱۳۹۴ در قطعنامه‌ای پرونده مربوط به تلاش‌های ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای را بست.
بسته شدن پرونده مطالعات ادعایی ایران بخشی از توافق ایران و شش قدرت جهانی است که در ۱۳۹۴ در وین به دست آمد و بر اساس آن، تهران پذیرفت بخش زیادی از فعالیت‌های اتمی‌اش را به حال تعطیل در آورد و در مقابل تحریم‌های بین‌المللی علیه آن تعلیق یا لغو شوند./