امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، در گفتوگوی تلفنی با همتای ایرانی خود از اقدامات جمهوری اسلامی در نقض تعهدات خود در چارچوب برجام ابراز نگرانی کرد.
کاخ الیزه با انتشار گزارشی از گفتوگوی رؤسایجمهوری دو کشور اعلام کرد که مکرون به شدت از اقدامات هستهای اخیر ایران ابراز نگرانی کرده و گفته است با توجه به تلاشهای فرانسه طی یک سال گذشته برای احیای برجام، تهران باید «به صورت شفاف و فوری» بگوید آیا مذاکرات برجام با همه اعضا (از جمله آمریکا) میتواند شروع شود یا نه.
اتحادیه اروپا طی هفتههای گذشته تلاشهایی برای برگزاری اجلاس اعضای باقیمانده برجام به اضافه آمریکا انجام داد اما ایران رسما اعلام کرد که در این اجلاس شرکت نمیکند، مگر اینکه ابتدا آمریکا تضمین دهد که بعد از اجلاس، بخشی از تحریمها علیه ایران را لغو میکند.
آمریکا اردیبهشت ۹۷ در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ از برجام خارج شد، اما جو بایدن رئیسجمهوری جدید آمریکا میگوید آماده بازگشت به برجام است، به شرط اینکه جمهوری اسلامی ابتدا به تعهدات هستهای خود بازگردد؛ موضوعی که ایران رد کرده و گفته که ابتدا باید تحریمها لغو شود.
پایگاه های اطلاعرسانی ایران نیز روز سهشنبه گزارش داد که حسن روحانی رئیسجمهوری ایران در گفتوگو با مکرون گفته است «برجام به هیچ وجه قابل مذاکره مجدد نیست و تنها راه حفظ و احیا آن نیز لغو تحریمها از سوی آمریکا است».
وی گفت «کاهش مرحله به مرحله تعهدات ایران به دلیل خروج آمریکا از برجام و ناتوانی سه کشور اروپایی از عمل به تعهدات برجامی بوده که پس از تحقق تعهدات طرفهای مقابل، فورا قابل بازگشت است».
در همین حال فرانسه و شرکای غربی برجام مدعی شدند مصمم به پیش بردن طرح قطعنامه توبیخی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه ایران به دلیل نقض تعهدات هستهایش هستند. همچنین اجلاس شورای حکام قرار است هفته جاری در وین برگزار شود.
این طرح توسط آمریکا پیشنهاد شده و از اعضای شورای حکام میخواهد بهخاطر عدول ایران از تعهدات هستهای خود، اعمال محدودیت بر فعالیت بازرسان آژانس در ایران و عدم پاسخگویی درباره منشا اورانیوم کشف شده در دو سایت اعلام نشده، قطعنامه علیه ایران به تصویب برسانند، ادعایی که با استقبال شرکای اروپایی برجام و هشدار ایران و روسیه مواجه شده است.
پایگاه اطلاعرسانی دولت مینویسد روحانی در گفتوگو با مکرون لغو اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران را در «چارچوب قانون مصوب مجلس» دانست و مدعی شد «همکاری ما با آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنان ادامه دارد و ما هیچگاه از برجام خارج نشدهایم».
مجلس ایران ۱۱ آذر امسال در مصوبهای که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، دولت را ملزم کرد که اگر تا سوم اسفند، تحریمهای مالی، بانکی و نفت حذف نشود، ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
علی ربیعی، سخنگوی دولت گفت اگر شورای حکام آژانس علیه تهران قطعنامه تصویب کند، ایران واکنش مناسب نشان خواهد داد و «بازنگری در بیانیه مشترک اخیر بین آژانس انرژی اتمی و ایران» صورت خواهد گرفت.
اشاره وی به قرارداد جمعه هفته گذشته میان ایران و آژانس است که بر اساس آن، ایران پذیرفت به مدت سه ماه فعالیتها در تاسیسات هستهایش ثبت و فیلمبرداری شود و اگر در این مدت گشایشی حاصل شد این فیلمها در اختیار آژانس قرار میگیرد وگرنه پاک خواهد شد./