چهارشنبه / ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ / ۱۶:۰۸
کد خبر: 4135
گزارشگر: 213
یادداشت/سیدمحمد شاهزاده صفوی
اختلاف دیه مردان نسبت به دیه زنان عادلانه است؟!
موضوع "اختلاف دیه زن و مرد" از مباحثی است که از دیرباز تا کنون مورد انتقاد و چالش قرار گرفته است؛ به نحوی که امروزه تمامی جوامع بین المللی این اختلاف دیه در اسلام را نقض حقوق زنان میدانند.
دیه بر اساس تعاریف فقهی، پولی است که به سبب قتل انسان یا نقص عضو به کسی که صدمه دیده است و یا در صورت کشته شدن به بازماندگان او پرداخت می شود.
موضوع "اختلاف دیه زن و مرد" از سلسله مباحثی است که از دیرباز تا کنون مورد انتقاد و چالش قرار گرفته است به نحوی که امروزه تمامی جوامع بین الملل این اختلاف دیه در اسلام را نقض حقوق زنان میدانند و این در صورتی است که از منظر شریعت و حتی انسانیت علاوه بر اینکه این اختلاف دیه عادلانه است بلکه لازم بوده که میزان خون بهای مردان به نسبت زنان چندین برابر دیگر نیز افزایش یابد؛ چرا که "مبلغ دیه" در موارد قتل بر اساس ارزش مقتول تنظیم نمی گردد و بالعکس این مبلغ بر اساس میزان حق و نیاز بازماندگان تدوین و اجرا می شود و از آنجایی که زنان در مسائل شغلی با چالشهای فراوانی روبرو هستند لذا ایشان بیش از مردان مستحق دریافت دیه دو برابری می باشند.
به تعبیری دیگر مبلغ دیه برای مقتول که دستش از دنیا کوتاه بوده، فاقد هرگونه ارزش است [حال می خواهد مبلغ دیه هزار تومان باشد و یا اینکه هزار میلیارد تومان] و این مبلغ دیه حقی است که برای بازماندگان به جای خواهد ماند و نه مقتول.
زن و مردی را تصور کنید که همسرانشان به قتل رسیده باشند ، اکنون مقایسه نمائید که خون بهای کدامیک از مقتولان (مرد و یا زن!) در صورت افزایش به نفع زنان خواهد بود؟ یحتمل افزون بودن دیه مرد به نفع زنان خواهد بود چراکه این مبلغ به همسرش خواهد رسید و نه شخص مقتول همانطور که بالا بردن میزان دیه زن معمولا به نفع پدر و همسرش خواهد بود و البته همیشه استثناء وجود دارد و ممکن است که در مواردی خلاف این واقع نیز روی دهد.
نظریه فوق در خصوص تفاوت دیه(خون بها) میان زنان و مردان در "موضوع قتل" نگارش شده و شامل مواردی چون اختلاف دیه در نقص عضو نمی شود زیرا تمامی دیه مربوط به نقص عضو ،برای فرد آسیب دیده می باشد.
به نظر می رسد که علت چنین اختلافی در دیه نقص عضو، نقش کمرنگ زنان در سرپرستی خانوار و عدم مشارکت ایشان در جامعه و یا عدم فعالیت ایشان در مشاغل می باشد و شاید بر همین اساس "دیه نقص عضو" در مردان با توجیه نان آور بودن ، بیش از دیه نقص عضو در زنان در نظر گرفته شده است
البته دلایل مذکور متوجه زمان حال نخواهد بود چراکه امروزه شاهد مشارکت زنان در جای جای جامعه و فعالیت ایشان در مشاغل متعددی می باشیم لذا متعاقبا قوانین مربوط به دیه نقص عضو نیز تغییر کرده و خوشبختانه در مواردی شاهد یکسان سازی دیه نقص عضو در میان مردان و زنان می باشیم.
به هر روی طبق شواهد نظری ، نفع رسانی به زنان در رابطه با فزونی "خون بهای مردان" بیش از موارد استثناء بوده و خلاصه این است که کثرت دیه مردان موجب افزایش نفع رسانی به زنان می شود و همچنین این "فزونی دیه مردان" هیچ منافاتی با نقص حقوق زنان نخواهد داشت./
https://www.asianewsiran.com/u/29G