غلامرضا تختی ترجمان واژه نانوشته پهلوانی و جوانمردی در فرهنگ لغات روزگار معاصر است، او را نه با مدال هایش، نه افتخاراتش، نه گرایش های سیاسی اش، نه روابط شخصی اش و نه مرگش نمی توان سنجید، تختی را فقط با خدش توان قیاس است، او تنها ورزشکاریست که فراتر از هر مقیاسی، ساده و بی آلایش در قلب مردم نشسته است، نه یکسال، نه دو سال، برای همیشه، این مهم ترین هدیه اوست به تاریخ: هنر تختی بودن.
عکس: علی زنداکبری/اختصاصی آسیانیوز
آنچه او را به عنوان نماد، که خیر، حقیقت پهلوانی و جوانمردی در تاریخ ایران جاودان نمود، مردم داری و مردم شناسی اش بود ولا غیر، او همیشه بچه خانی آباد ماند و گرد تشک باشگاه پولاد را با عمق وجوداش در سینه نگه داشت و گویا هر آنچه فن و قدرت فرا گرفته بود، ریشه در همین گرد تشک بود..
عکس: علی زنداکبری/اختصاصی آسیانیوز
گردی که سرمه چشمانش کرد به رسم تواضع در سرزمین پوریای ولی، نگارخانه ای نمود از عشقش به مردم کوچه و بازار که به گواه تاریخ و وصیت نامه اش از مال دنیا چیزی نیاندوخت جز بدهی برای حل مشکلات مردم وطنش، همانها که با او نفس به نفس در هر مسابقه کشتی نمی گرفتند، زندگی می کردند.
عکس: علی زنداکبری/اختصاصی آسیانیوز
اینکه در این روزگار و در شرایط قرن جدید، بلند نظرانی در سوانح طبیعی و غیر طبیعی، دست یاریشان به بلندای آسمان نجابتشان، یاریگر هم وطنانشان است بحثی نیست، اما در سال 1341 که نه فضای مجازی وجود داشت و نه تکنولوژی خاصی، صندوقی به گردن بیاویزی و با بلند گو از پارک ساعی تا خیابان فردوسی از مردم طلب کمک کنی برای آوارگان بوئین زهرائی که زلزله 2/7 ریشتری عزیزان و اموالشان را ستانده، کاریست که تنها از تختی در آن زمان بر می آمد.
تختی و مهارتها
علیرغم آنکه تختی هفده سال عضو تیم ملی بود، لیکن دقایقی بیشتر از تصاویر تلویزیونی مبارزات او باقی نیست، آنچه که در خصوص مبارزات تختی وجود دارد تنها بر اساس نوشته های رسمی بین المللی همچون کتاب جامع تاریخ المپیاد، دست نوشته های خودش، عکسهای مختلف و یا گفته های هم دورانها، حریفها و مربیان اوست.
سبک کشتی تختی برخواسته از فنون گود زورخانه بود نه به سبک لوچوی مازندران متکی بود و نه به فنون لنگ خراسانیها، او مرد استقامت در فنون سرپا و خلاقیت در فنون خاک بود. او حرمت قداست واری برای تشک کشتی قائل بود و اشتباه و سهل انگاری روی تشک را گناه می دانست، چرا که امید یک مجموعه را بر باد می داد ازهم تیمی و مربی گرفته تا طرفداران و مردمی که همیشه به او عشق می ورزیدند.
عکس: علی زنداکبری/اختصاصی آسیانیوز
در زمانه ای که اغلب کشتیگیران آزاد از فنون سرپا بهره می بردند، تختی چه در خاک و چه در سرپا برای خود امتیاز می ساخت، او در خاک با ترکیب سگک کلاته و کلید کشی، حریف را دچار دوگانگی می کرد و تا حریف به خود بیاید او را به پل می برد و امتیاز خود را می گرفت. میانکوب را به سرعت اجرا می کرد و انعطاف و چابکی بدنش باعث می شد، دست در مخالف، هم به خوبی اجرا کند.
درفنون قدرتی نیز کنده یک چاک و کنده استانبولی را نیز با مهارت و کامل اجرا می کرد، با هوش و غریزه ذاتی اش دست حریف را پیشاپیش می خواند، ضمن آنکه از معدود کشتی گیرانی بود که با توجه به همه جزئیات فنی و رفتاری، از هر حریف تحلیل مناسبی قبل از مسابقه بدست می آورد و طبق همان تجزیه، تحلیلها، استراتژی مسابقه خود را تعیین می کرد (کاری که امروزه تیمی متشکل از چند مربی خبره، آنالیز و تحلیل رقبا را انجام می دهند) لذا بدل فنهای حریف را به موقع اجرا می کرد و آنان را در کسب امتیاز ناکام می گذاشت.
پاهای قدرتمندش در سرپا، کار حریفانش را برای زیرگیری سخت می کرد اما خودش با سر و گردنی بالا واهمه ای از زیرگیری از حریفانش نداشت و در اجرای فنونش، مراقب به کنده کشی رقبا نیز بود. درختکن هایش نیز با قدرت و کامل بود و با درایت بیشتر از این فن در برابر رقبای غیر اصلی استفاده می کرد چراکه خوب میدانست خطر رو شدن فن به ضررش زیاد است و دیگر آنکه این فن قدرت زیادی از اجرا کننده اش می گرفت و ادامه مسابقه با تحلیل رفتن توانش او را در موضع ضعف قرار می داد.
تختی و افتخارات
وقتی از بیست سالگی زیر نظر حبیب الله بلور در باشگاه پولاد و به صورت حرفه ای کشتی گیر شد، هشت بار عنوان قهرمانی کشور را از 1329 تا 1338 از آن خود کرد، در1951 به همراه سه هم تیمی دیگرش اولین مدالهای بین المللی تاریخ کشتی ایران را کسب کردند. او از آوردگاه هلسینکی فنلاند به مدال نقره بسنده کرد و سال بعد در 22 سالگی نقره خود را در المپیک هلسینکی تکرار کرد. در 26 سالگی و در المپیک1956 ملبورن به یک وزن بالاتر رفت و موفق شد همراه با امامعلی حبیبی اولین مدالهای طلای تاریخ ورزش ایران را کسب کند.
در مسابقات قهرمانی جهان تهران در1959 مدال طلا را به گردن آویخت ومجددا در میدان جهانی یوکوهاما نیزدر 1961 مدال طلا کسب کرد، در آوردگاه جهانی تولیدو در1962 به نقره قناعت کرد و پس از این مسابقات از کشتی در سن 32 سالگی خداحافظی کرد، اما با فرا رسیدن المپیک 1964توکیو و با اصرار فراوان مردم و علاقه مندانش دوباره پای در بازیهای المپیک گذاشت، جایی که حاشیه های فراوانی برایش ساختند و از عدم کسب مدالش، خرسند شدند.
تختی اما تا به حال نیز تنها کشتی گیر تاریخ ایران است که چهار بار در المپیک حاضر شده و در سه بار آن نیز مدال کسب کرده، در المپیکهایش در مجموع 24 بار با حریقانش رو در رو شده که بیست بار آنرا با پیروزی پشت سرگذاشته که از این بیست پیروزی پانزده تای آن با ضربه فنی به سود او بوده وسه شکست و یک تساوی نیز حاصل کار پهلوان ایران زمین است، این نتایج در نوع خود در سطح جهان کم نظیر و در سطح ملی بی نظیر است.
مرد فروتن، متواضع، با اخلاق و نجیب ورزش ایران در 5 شهریور 1309 به تاریخ ایران هدیه شد تا خانه ابدیش قلب مردمی باشد که همیشه عاشقشان بود. زادروز جهان پهلوان غلامرضا تختی و روز کشتی شاد و خجسته باد./