به گزارش آسیانیوز، پیش از آنکه به تفاوت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه بپردازیم، لازم است ابتدا در مورد ماهیت و ریشه آن ها مسائلی را بدانید. ریشه و پایه هر ۲ عنصر از عناصر طبیعی است؛ از آنجایی که فلز آهن و همچنین فولاد، به راحتی اکسید شده، زنگ می زنند و خورده می شوند، کارشناسان عرصه فولاد دریافتند که آن ها را با دیگر عناصر ترکیب کنند تا مقاومت آن ها زیاد‌تر شود.
ترکیب عناصر برای تولید آلیاژها
در پی انجام عملیات کارشناسی میان این فلزات، محصولات جدیدی به وجود آمدند که به صورتی ترکیبی بودند و به آن ها آلیاژ گفته می شود. وجه اشتراک این ۲ فلز را هم می توان همین موضوع دانست. زمانی که هر کدام از آن ها را در محیط مرطوب قرار دهید، به راحتی زنگ نمی زنند. دلیل این قابلیت هم پوششی است که روی هر فلز قرار می گیرد. تفاوت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه را هم می توان در این موضوع پیدا کرد.
نگاهی به تعاریف هر کدام برای درک بهتر
برای اینکه بتوان این ۲ موضوع را در کنار هم قرار داده و تفاوت هایشان را متوجه شوید، لازم است ابتدا در مورد چیستی هر کدام اطلاعاتی را کسب کنید. با توجه به مسائلی که مطرح شد، ریشه آن ها آلیاژ بوده و از یک فلز منفرد ساخته نشده اند. چه ترکیباتی برای ساخت آن ها به کار رفته است؟
تعریف ورق آلوزینک
در سال ۱۹۷۲، Bethlehem Steel ورق فولاد GALVALUME متشکل از ۵۵٪ آلومینیوم، ۴۳/۵٪ روی و ۱/۵٪ سیلیکون را توسعه داد. از طریق فرآیند غوطه ور شدن گرم مداوم بر روی فلز پایه اعمال می شود. فرآیند عمومی استفاده از آلیاژ آلومینیوم-روی در یک غوطه وری داغ، مقاومت در برابر اکسیداسیون بالاتری را ارائه می دهد و دو تا چهار برابر طول عمر فلز گالوانیزه سنتی را به ارمغان می آورد. مقاومت در برابر خوردگی و بازتاب حرارتی پوشش های آلومینیومی، همراه با شکل پذیری و محافظت گالوانیکی لبه های بریده پوشش های روی را ارائه می دهد.
سیلیکون چسبندگی پوشش را افزایش می دهد و در هنگام نورد شدن، مهر و موم شدن یا خم شدن فولاد، آن را در جای خود نگه می دارد، در حالی که افزودنی آلومینیوم و همجوشی روی، مناطق ذرات میکروسکوپی را در پوشش ایجاد می‌کنند. نواحی غنی از آلومینیوم، که بسیار آهسته خورده می شوند، دوام طولانی مدت دارند، در حالی که مناطق غنی از روی، که ترجیحا خورده می شوند، حفاظت گالوانیکی را ارائه می دهند.
آلوزینک با نام های گالوالوم و زینکالیوم هم شناسایی می شود، نوعی فولاد آلیاژی است که مشخصه فنی مختص به خود را دارد. این مشخصه فنی تا حد زیادی شبیه به مشخصات فنی ورق های گالوانیزه است؛ اما با برخی موارد اضافی همراه است.
تفاوت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه را می توان به وجود ۳ عنصر اضافی در این فلز آلیاژی دانست. در غیر این صورت، به دلیل اینکه پوشش آلوزینک از روی است، می توان در اصل آن را نوعی گالوانیزه دانست. محدود نشدن فرآیند ساخت این فلز با روی، باعث ایجاد تفاوت اصلی در ساختار آن می شود.
روی نه تنها به‌عنوان پوشش سطحی آن، بلکه برای ساخت آلیاژی فلز هم به کار می رود. میزان روی در ساخت، ۴ درصد از کل فلز را تشکیل می دهد. فلز آلومینیوم هم نقشی ۵۵ درصدی داشته و عنصر سیلیکون هم می تواند گوشه ای از این ترکیب را که ۶ درصد است، شامل شود. چند درصد باقی مانده دیگر مربوط به فولاد می شود.
تعریف گالوانیزه
فلز گالوانیزه با ارائه مقداری محافظت در برابر عناصر ایجاد کننده خوردگی، ورق فولادی است که با لایه نازکی از اکسید روی (۹۹/۸٪ روی) پوشانده شده است. در ابتدا، فلز گالوانیزه ظاهر خود را حفظ می کند. با این حال، هنگامی که در معرض عناصر قرار می گیرد، پوشش روی در لبه بریده شروع به خوردگی می کند، در نهایت در تمام سطح پخش می شود و به سرعت نمای اصلی را خراب می کند و در عین حال فولاد را ضعیف می کند. در واقع، فلز گالوانیزه ممکن است در عرض ۱۰ تا ۱۵ سال پس از قرار گرفتن در معرض عنصر شروع به شکستن کند.
از ویژگی های ظاهری این فلز می توان به براق بودن آن اشاره کرد. بهتر است برای دریافتن تفاوت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه در تعاریف شان، ساختار هر کدام را مورد بررسی قرار داد. گفته شد که آلوزینک، چند عنصر بیشتر از گالوانیزه دارد؛ در غیر این صورت هیچ تفاوتی بین آن ها دیده نمی شود .
همین موضوع است که دیگر فرق ها را به وجود می آورد. چنانچه قصد استفاده از فولادی آلیاژی در محیط های مرطوب را دارید، اگر گالوانیزه را انتخاب کنید بازی را برده اید. این عنصر دارای ابعاد مشخصی بوده و بر پایه فرآیند سرد یا فرآیند گرم تولید می شود.
بیشتر بخوانید:
مشخصات، ویژگی ها، تولید و جدول وزنی ورق گالوانیزه
تفاوت های اساسی ورق آلوزینک و گالوانیزه
تفاوت قابل مشاهده ای بین این دو وجود دارد زیرا به نظر می رسد ورق آلوزینک تقریباً دارای روکش مات است. ورق گالوانیزه به صورت خطی خورده می شود، و در نهایت، پوشش روی به طور کامل تخلیه می شود، در حالی که ورق آلوزینک مقداری خوردگی را تجربه می کند، اما در مقیاس کوچکتر و کمتر. ورق آلوزینک نسبت به ورق گالوانیزه معمولی کمتر مستعد زنگ زدگی است و حتی پس از چند دهه احتمال شکسته شدن کامل آن کمتر است.
مشخصات فنی و چگونگی ساختار هر یک
ورق گالوانیزه ( Galvanized ) دارای ساختاری بسیار ساده است و در ساخت آن عناصر بسیار کمی به‌کار رفته است. این عنصر طی فرآیند‌های نورد سرد و نورد گرم تولید می شود. این موضوع در حالی است که ورق آلوزینک ( Aluzinc ) عنصری بسیار پیچیده بوده و عناصر مختلفی در زمان تولید آن به کار رفته اند.
تفاوت ظاهری
در تفاوت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه از لحاظ ظاهری می توان گفت که Aluzinc ظاهری بسیار صاف تر و به اصطلاح یک دست تری دارد. به طور معمول این عنصر به صورت رنگ شده وارد بازار شده و مورد استفاده افراد قرار می گیرد. این در حالی است که Galvanized براق بوده و اغلب به صورت بی رنگ استفاده می شود. با اینکه این نوع هم به صورت رنگی روانه بازار می شود، اما باز هم بیشترین نوعی که رنگ شده کاربرد دارد، ورق آلوزینک است.
مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی
آلومینیوم فلزی است که در برابر خوردگی و زنگ زدگی از خود مقاومت زیادی نشان می دهد. با توجه به اینکه بیش از نیمی از ساختار آلوزینک را آلومینیوم تشکیل می دهد، می توان آن را بسیار مقاوم دانست. بر اساس این موضوع، چنین عنصری نسبت به Galvanized از مقاومت بالاتری در برابر اکسید‌شدن برخوردار است. تفاوت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه در این موضوع، زمانی مشخص می شود که حساسیت کار بالا باشد.
عوامل موثر در قیمت و هزینه تولید
قیمت ورق گالوانیزه در مقایسه با قیمت ورق آلوزینک کمتر است؛ اما چرا؟ از آنجایی که در ساخت Aluzinc از عناصر مختلفی استفاده می شود؛ همین موضوع می تواند روی این عامل تاثیر مستقیم بگذارد. اما مهم ترین چیزی که می تواند موثر باشد، قیمت آلومینیوم است.
از آنجایی‌که آلومینیوم قیمت نسبتا بالایی داشته و حجم زیادی از آن برای ساخت آلوزینک به کار می رود، می توان گفت که ورق آلوزینک گران‌قیمت تر از فلز Galvanized است. چنانچه قصد خرید ورق گالوانیزه را دارید، بهتر است با بررسی تمامی جوانب و مقایسه قیمت، برای تهیه آن ها اقدام نمایید.
ابعاد ورق ها
دیگر عاملی که می تواند در تفاوت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه تاثیر‌گذار باشد، ابعاد هر کدام است. از آنجایی‌که آن‌ها به طور یکنواخت وارد بازار می شوند، ابعادی محدود و مختصر دارند. هر کدام به اندازه‌ه ایی مشخص شده برش داده می شوند تا راحت تر مورد استفاده قرار گیرند.
تنوع در تولید گالوانیزه و آلوزینک
نکته مهمی که می تواند این تفاوت را میان دو فلز مطرح شده ایجاد کند مبحث گسترده بودن و تنوع تولید ورق گالوانیزه است. تمامی ابعاد و اعداد به صورت متغیر بوده و هیچ گاه چیزی ثابت نیست. برای مثال می توان گفت ضخامت ورق های آلوزینک از ۰/۵ تا ۰/۸ میلی متر است. این در صورتی است که این اعداد برای Galvanized ۰/۵ تا ۲/۰ میلی متر متغیر هستند.
مزایای ورق آلوزینک
این فلز معمولاً در صنایع عایق کاری و تهویه استفاده می شود. ورق آلوزینک با ارائه راه حل موثرتر با هزینه کمتر، مزایای واضح بسیاری نشان می دهد. این محصول دارای یک پوشش نازک و بسیار موثر بدون اثر انگشت است که یک مزیت مضاعف ارائه می دهد: محافظت موقت از فلز را در هنگام ذخیره سازی و حمل و نقل افزایش می دهد، به عنوان یک روان کننده خشک عمل می کند و خواص ضربه عمیق آن را بهبود می بخشد.
به عنوان یک بستر خوب برای پوشش های آلی، آلوزینک همچنین اجازه می دهد تا به طور مستقیم رنگ را بدون عملیات اولیه وقت گیر اعمال کنید. وقتی همه این ویژگی ها به این واقعیت اضافه شود که شکل دادن و جوشکاری آلوزینک آسان است. واضح است که فلز انتخاب طبیعی برای انواع عایق، ناودان، حصار، سقف و پوشش فلزی مورد نیاز است.
- عمر مفید بسیار طولانی در کنار نرخ خوردگی پایین ؛ یعنی ضخامت پوشش آلوزینک که هر سال در یک محیط معمولی که آلوزینک آزادانه در معرض آن قرار می گیرد، از بین می رود، حداکثر ۲۰ درصد یک میکرون (۰/۲ میکرومتر) است. بنابراین از نظر تئوری می توان گفت که عمر مفید آلوزینک در یک محیط معمولی بیش از ۱۰۰ سال است. در زندگی واقعی آلوزینک بیش از ۲۰ سال در محیط های شدید دریایی دوام آورده است، اگرچه در سال اول پوشش تا ۰/۴ میکرومتر از بین می رود.
- هزینه کم نسبت به عمر مفید ؛ به دلیل عمر مفید آلوزینک، کل هزینه عمر یک محصول در آلوزینک در مقایسه با سایر مواد از جمله آلومینیوم و فولاد ضد زنگ بسیار پایین است.
- حفاظت در برابر ضربات مکانیکی؛ بدیهی است که آلوزینک می تواند به صورت مکانیکی خراشیده و آسیب ببیند، اما همچنان مقاومت خوب خود در برابر خوردگی، عمر مفید طولانی و سطح جذاب خود را حفظ می کند.
- سطح نقره ای جذاب ؛ آلوزینک دارای سطح نقره ای تمیز، طبیعی و روشن است. این سطح شامل اسپاگل های کوچکی است که با تغییر شرایط نور، ظاهری براق و چشمگیر به آن می بخشد.
- ظاهر خود را حفظ می کند؛ از آنجایی که ۸۰ درصد از حجم پوشش آلوزینک، آلومینیوم است، سطح ظاهر خود را برای سال های زیادی حفظ می کند و به آرامی کدر می شود. بنابراین می توان اینگونه بیان کرد که آلوزینک یک ماده بسیار مناسب است که می توان به واسطه آن سطوح قابل رویت یک محصول که در آن لازم است وسیله ظاهر خود را برای مدت طولانی حفظ کند، استفاده کرد.
- سطح سخت؛ سطح آلوزینک دو برابر سخت تر از فولاد گالوانیزه است. سطح سخت دارای مقاومت سایش بالایی است که طول عمر را افزایش می دهد.
- انتخاب محیطی خوب و حفظ محیط زیست؛ عمر مفید آلوزینک در مقایسه با ورق فولادی گالوانیزه گرم، مزایای زیست محیطی عمده ای را ارائه می دهد. عمر مفید طولانی باعث می شود محصولات شما دوام بیشتری داشته باشند و به حفظ منابع به خصوص طبیعت کمک می کند.
جمع بندی
بسیاری از عوامل دست به دست هم داده اند تا تفاوت ورق آلوزینک و ورق گالوانیزه را مشخص کنند. هر کدام از این ۲ فلز به‌صورت آلیاژ بوده و عنصری خالص نیستند. بنابر همین موضوع است که کارایی آن‌ها تا حد زیادی افزایش یافته و در برابر اکسید‌شدن مقاوم هستند.
یکی از چیز‌هایی که می تواند این تفاوت را ایجاد کند، همین موضوع مقاومت در برابر اکسید شدن است. ورق آلوزینک در مقایسه با ورق گالوانیزه در برابر زنگ زدن و خوردگی بسیار مقاوم تر است. برخی عوامل دیگر مانند شکل ظاهری، چگونگی تولید، عناصر به کار رفته و... هم می توانند در ایجاد این تفاوت، نقش داشته باشند.
منبع:
https://ahanmelal.com/blog/varagh-alozink-ba-varagh-galvanizeh