نوع افقی به نام‌های بالکن یا سقف‌های ناودانی شناخته می‌شوند و وظیفه انتقال بارهای افقی (مانند نیروهای زلزله) را به دیگر اجزای سازه بر عهده دارند. طراحی مناسب این مقاطع فولادی در سازه‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است تا ساختمان توانایی مقابله با بارها و نیروهای مختلف را داشته باشد.
بررسی انواع ناودانی
ناودانی‌ها در ساختمان‌سازی به صورت متنوعی طراحی می‌شوند تا نیازهای خاص هر سازه را برآورده کنند، به همین دلیل امروزه شاهد رونق بازارهای داخلی و بین‌المللی در مورد این محصولات هستیم. در وضعیت کنونی اکثر کشورهای پیشرفته به دلیل کاربرد این مقطع تلاش می‌کنند تا با ایجاد زیرساخت‌های لازم بخشی از مصرف داخل و همچنین بازارهای خارجی را تامین کنند. در ادامه به بررسی انواع این محصول پرداخته ایم؛ شناخت هر یک ضروری است زیرا علاوه بر تفاوت در کاربرد، قیمت ناودانی های مختلف نیز با یکدیگر متفاوت است و شما برای برآورد هزینه ها و برنامه ریزی پروژه خود به آن نیاز دارید.
-
ناودانی‌های بتنی(Concrete Shear Walls)
ناودانی بتنی یک نوع عنصر سازه‌ای است که از بتن تقویت شده با مواد فولادی ساخته می‌شود و به منظور انتقال نیروهای جانبی در سازه‌ها استفاده می‌شود. این نوع به عنوان یک اقدام تقویتی و به منظور افزایش قدرت سازه مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهمترین ویژگی‌های ناودانی بتنی شامل موارد زیر است:
- ناودانی بتنی از بتن مسلح یا بتن تقویت شده با فولاد استفاده می‌کند. این بتن معمولاً شامل توری‌ها یا الیاف فولادی جهت تقویت است.
- این مقطع فولادی معمولاً به صورت عمودی در ساختمان قرار می‌گیرد و ضخامت و ابعاد آن بستگی به نیازهای طراحی و انتقال بار دارد.
- برخی از این مقاطع فولادی الیاف فولادی دارند که استحکام و انعطاف‌پذیری بتن را افزایش می‌دهند و به تقویت بیشتر سازه کمک می‌کنند.
- این محصول معمولاً از تقویت‌های افقی و عمودی برخوردار است که وظیفه انتقال نیروهای جانبی و عمودی به سازه را دارند.
- بسته به نیازهای طراحی، ممکن است به صورت یک لایه یا چند لایه باشند.
-
ناودانی‌های فولادی (Steel Shear Walls)
این نوع ناودانی‌ها به دلیل استحکام و مقاومت بالا، بسیار مورد توجه مهندسان و سازندگان قرار دارند و البته به دلیل کاربرد فراوان، بازاری پررونق در سطح داخل و بین‌الملل دارند. نکته قابل توجه اینکه معمولا این مقاطع فولادی از المان‌هایی مانند تیرها و ستون‌ها ساخته می‌شوند. این المان‌ها از فولاد مسلح(فولاد تقویت شده) با فیبر کربنی تهیه می‌شوند. اگر بخواهیم از ویژگی‌های منحصر به فرد آنها یاد کنیم باید در خصوص تقویت با نقره‌گره (Bracing)، شکل‌ها و ابعاد متنوع، قابلیت تنظیم انعطاف‌پذیری و همچنین مقاومت در برابر خستگی اشاره کنیم. این نوع ناودانی‌ها در اتفاقات طبیعی عملکرد قابل قبولی تاکنون از خود نشان داده‌اند، به همین دلیل در اکثر شهرهای بزرگ تلاش می‌شود، برای محافظت از جان انسان‌ها در مقابل خطرات طبیعی از این نوع مقطع به اندازه مناسب و ایده‌آل استفاده شود.
-
ناودانی‌های مخلوط (Hybrid Shear Walls)
معمولا از ترکیب بتن و فولاد برای بهبود ویژگی‌های مختلف سازه استفاده می‌شود، لذا این ناودانی‌ها تاثیر زیادی در بهینه سازی ساختمان ها دارند، به همین دلیل امروزه مهندسان ترجیح می‌دهند در مناطق زلزله خیز بیشتر از آنها استفاده کنند و البته چون هزینه تولید آنها زیاد نیست، معمولا در ساختمان و سازه به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر قصد استفاده از این نوع محصولات را دارید باید در مورد ویژگی‌های آنها مانند ترکیب مناسب بتن و فولاد، تقویت با الیاف‌فولادی، قابلیت تنظیم و تطبیق، کاهش وزن و در نهایت کاربرد گسترده شناخت کافی کسب کنید. ناودانی‌های مخلوطی ضمن سبکی دارای مقاومت زیادی نیز هستند، به همین دلیل فعالان بازار و تولیدکنندگان نسبت به آنها توجه زیادی نشان می‌دهند.
-
ناودانی‌های خمشی (Coupled Shear Walls)
نوع خمشی از دو ناودانی مجاور و به هم متصل تشکیل شده‌اند. این مقاطع فولادی برای انتقال نیروهای جانبی و تقویت سازه در برابر تکان‌های شدید به کار می‌روند. از ویژگی‌های کلیدی و مهم آنها می‌توان به اتصال مکانیکی بین قطبه‌ها و بالکن‌ها، تقویت افقی و عمودی، افزایش استحکام سازه، کاربردهای گسترده و طراحی مناسب اشاره نمود. نکته قابل توجه اینکه در مواردی برای تولید این محصول از آهن و قراضه استفاده می شود به همین دلیل در زمان هایی که قیمت آهن افزایش پیدا می کند، قیمت این مقاطع نیز صعودی می شود.
-
ناودانی‌های تحت تنش (Stressed Skin Shear Walls)
برای تولید این نوع ناودانی‌ها معمولا از ورق‌های مسطح استفاده می‌شود. این مقاطع فولادی به صورت مستقیم به دیوارهای سازه متصل می‌شوند و وظیفه اصلی آنها انتقال نیروهای وارده است. تحمل تنش‌های مختلف، سازه سه‌بعدی، استفاده از مواد مختلف، کاهش‌وزن، قابلیت اجرای سطوح خارجی زیبا از ویژگی‌های این محصول به حساب می‌آیند. استفاده از ناودانی‌های تحت تنش به عنوان یک روش نوین و کارآمد در طراحی سازه‌ها به دلیل ویژگی‌های فنی و ظاهری آنها، رو به افزایش است.
-
ناودانی‌های شیب‌دار (Inclined Shear Walls)
این نوع ناودانی‌ها به صورت شیب‌دار یا مایل به دیواره‌های سازه متصل می‌شوند و معمولا نقش مهمی را در ساختمان بر عهده دارند. اگر کمی دقیق‌تر به سازه‌های جدید توجه کنید، حضور پررنگ این محصولات کاملا مشخص است. در ناودانی های شیب دار، ویژگی‌هایی مانند میزان‌شیب، مقدار عرض، سطح پایه، مواد بکار رفته و مسیر افقی و عمودی دارای اهمیت فراوانی هستند.
در پایان
در این مطلب به انواع کلی ناودانی اشاره ای مختصر داشتیم، ولی این تمام ماجرا نیست، چون با پیشرفت تکنولوژی و ساخت و ساز امروزه این مقاطع فولادی نیز در انواع مختلف تولید و عرضه می شوند. اگر بخواهیم کمی حرفه ای تر به موضوع بپردازیم باید به نوع آلومینیومی، گالوانیزه،UNP ، وال پست و مشبک نیز اشاره کنیم که بیشتر در ساختمان کاربرد دارند.