به گزارش آسیانیوز ایران ؛ کارتل‌های مواد مخدر مکزیک، با سابقه‌ای چند دهه‌ای، از دهه ۱۹۸۰ به‌عنوان شعبه‌های گروه‌های قاچاق کلمبیایی فعالیت خود را آغاز کردند. این گروه‌ها ابتدا به عنوان شاخه‌ای از کارتل‌های بزرگ کلمبیا مواد مخدر را به آمریکا منتقل می‌کردند. پس از تضعیف گروه‌های کلمبیایی در دهه ۱۹۹۰، کنترل این تجارت به دست کارتل‌های مکزیکی افتاد. این گروه‌ها به تدریج با گسترش شبکه‌های خود و تشکیل ساختارهای سازمان‌یافته، به مافیای مستقل تبدیل شدند و تاکنون به عنوان قدرتی مؤثر در قاچاق جهانی شناخته می‌شوند.
مافیاهای مکزیک، که به نام کارتل‌های مواد مخدر مکزیکی نیز شناخته می‌شوند، از قدرتمندترین و سازمان‌یافته‌ترین گروه‌های جنایی در جهان هستند. این گروه‌ها نقش عمده‌ای در قاچاق مواد مخدر، جرایم سازمان‌یافته، و تجارت غیرقانونی دارند. در زیر به جزئیات بیشتری درباره تاریخچه، ساختار، فعالیت‌ها و تأثیرات آن‌ها می‌پردازیم:
تاریخچه و شکل‌گیری کارتل‌های مکزیکی
کارتل‌های مکزیکی معمولاً به صورت سلسله‌مراتبی اداره می‌شوند و برخی از آن‌ها ساختار شبکه‌ای دارند. رهبران این گروه‌ها غالباً از خانواده‌های جنایتکار و قدرتمند هستند که با استفاده از ترس و رشوه، نفوذ و کنترل خود را حفظ می‌کنند. یکی از مشهورترین این رهبران، خواکین "ال چاپو" گوزمان، رهبر سابق کارتل سینالوآ، است. کارتل سینالوآ از جمله کارتل‌های بزرگ مکزیکی است که نفوذ گسترده‌ای در کشورهای دیگر دارد.
ریشه‌ها در دهه ۱۹۸۰:
کارتل‌های مواد مخدر مکزیکی در ابتدا به‌عنوان شعبه‌هایی از گروه‌های کلمبیایی فعالیت می‌کردند که مواد مخدر را از کلمبیا به آمریکا قاچاق می‌کردند. پس از تضعیف کارتل‌های کلمبیایی در دهه ۱۹۹۰، گروه‌های مکزیکی کنترل تجارت را به دست گرفتند.
تقسیم و رشد:
در اواخر دهه ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰، کارتل‌های بزرگ مانند کارتل گوادالاخارا به گروه‌های کوچکتری تقسیم شدند که هر یک قلمروی خاص خود را داشتند.
ساختار و سازمان‌دهی
سازمان‌دهی هرمی:
بیشتر کارتل‌ها به صورت سلسله‌مراتبی اداره می‌شوند، اما برخی ساختارهای شبکه‌ای و غیرمتمرکز نیز دارند.
رهبران کاریزماتیک:
رهبران این گروه‌ها معمولاً از خانواده‌های قدرتمند جنایتکار بوده و با استفاده از ترس و رشوه قدرت خود را حفظ می‌کنند. مثال برجسته‌ای از این افراد، ال چاپو (خواکین گوزمان)، رهبر سابق کارتل سینالوآ است.
شعبه‌های محلی و بین‌المللی:
بسیاری از کارتل‌ها در کشورهای دیگر نیز فعالیت دارند و شبکه‌هایی گسترده برای قاچاق مواد مخدر، پول‌شویی و تجارت اسلحه ایجاد کرده‌اند.
کارتل‌های اصلی مکزیکی
از میان کارتل‌های متعدد در مکزیک، کارتل‌های سینالوآ، خالیسکو نسل جدید (CJNG)، زتاس و کارتل خلیج از مهم‌ترین و قدرتمندترین آن‌ها محسوب می‌شوند. این کارتل‌ها هر یک قلمروی خاصی دارند و به انواع فعالیت‌های جنایتکارانه از قاچاق مواد مخدر و انسان گرفته تا اخاذی، پول‌شویی و تجارت اسلحه مشغول هستند. کارتل‌های کوچکتری نظیر کارتل تیخوانا و کارتل خوآرز نیز در تجارت مواد مخدر فعال‌اند اما طی سال‌های اخیر از قدرت‌شان کاسته شده است.
کارتل سینالوآ:
یکی از بزرگ‌ترین و قدرتمندترین کارتل‌ها با حضور در سراسر جهان. این گروه عمدتاً در قاچاق کوکائین، هروئین، متامفتامین و ماریجوانا فعالیت می‌کند.
کارتل خالیسکو نسل جدید (CJNG):
این کارتل به دلیل خشونت و وحشی‌گری شدید شناخته می‌شود و یکی از رقیبان اصلی سینالوآ است.
کارتل زتاس (Los Zetas):
گروهی که از سربازان سابق نظامی مکزیک تشکیل شده و درگیر آدم‌ربایی، اخاذی، و تجارت غیرقانونی اسلحه است.
کارتل خلیج (Gulf Cartel):
یکی از قدیمی‌ترین کارتل‌ها که بیشتر در تجارت کوکائین فعالیت دارد.
کارتل تیخوانا و کارتل خوآرز:
این گروه‌ها نیز از بازیگران مهم تجارت مواد مخدر هستند اما قدرت آن‌ها به مرور زمان کاهش یافته است.
فعالیت‌ها و منابع درآمد
بزرگ‌ترین منبع درآمد کارتل‌های مکزیکی قاچاق مواد مخدر به ویژه کوکائین، هروئین، متامفتامین و ماریجوانا به کشورهای دیگر است. همچنین، این گروه‌ها از طریق آدم‌ربایی و اخاذی از مردم محلی و شرکت‌ها، پول‌شویی از طریق شرکت‌های جعلی و املاک و قاچاق انسان نیز درآمدهای هنگفتی کسب می‌کنند.
قاچاق مواد مخدر:
اصلی‌ترین منبع درآمد کارتل‌ها قاچاق کوکائین، هروئین، متامفتامین و ماریجوانا به آمریکا و اروپا است.
آدم‌ربایی و اخاذی:
بسیاری از کارتل‌ها از طریق آدم‌ربایی و اخاذی از مردم محلی و شرکت‌ها درآمدزایی می‌کنند.
پول‌شویی:
از طریق شرکت‌های جعلی، املاک، و سیستم‌های بانکی، سودهای حاصل از جرایم به صورت قانونی جلوه داده می‌شود.
تجارت انسان و قاچاق مهاجرین:
این فعالیت نیز یکی دیگر از راه‌های درآمدزایی این گروه‌هاست.
خشونت و تأثیرات اجتماعی
جنگ بین کارتل‌ها:
رقابت بین کارتل‌ها برای کنترل قلمروها باعث بروز خشونت شدید در مکزیک شده است.
تأثیر بر دولت و جامعه:
فساد گسترده در پلیس و مقامات دولتی، یکی از عوامل اصلی قدرت‌گیری کارتل‌هاست. بسیاری از سیاستمداران مکزیک متهم به همکاری با کارتل‌ها هستند.
تلفات انسانی:
هزاران نفر، از جمله غیرنظامیان بی‌گناه، در جنگ‌های میان کارتل‌ها کشته شده‌اند. شهرهایی مانند سیوداد خوآرز و تیخوانا به صحنه‌های خشونت‌های بی‌رحمانه تبدیل شده‌اند.
تلاش‌های دولت برای مقابله
استراتژی‌های نظامی:
دولت مکزیک در دهه‌های اخیر با استفاده از ارتش تلاش کرده تا کارتل‌ها را سرکوب کند. اما این رویکرد به افزایش خشونت انجامیده است.
همکاری بین‌المللی:
آمریکا و کشورهای دیگر در تلاش هستند تا با مکزیک همکاری کرده و شبکه‌های قاچاق را شناسایی و تخریب کنند.
اصلاحات اجتماعی و اقتصادی:
برخی از کارشناسان معتقدند که مقابله با فقر و نابرابری می‌تواند به کاهش نفوذ کارتل‌ها کمک کند.
تأثیرات اجتماعی و خشونت:
رقابت شدید میان کارتل‌ها برای کنترل قلمروها و منابع، منجر به خشونت‌های گسترده و جنگ‌های خونین میان این گروه‌ها شده است. این جنگ‌ها تلفات انسانی زیادی به همراه داشته و در شهرهایی مانند سیوداد خوآرز و تیخوانا صحنه‌های وحشتناکی از خشونت‌های بی‌رحمانه را به تصویر کشیده است. فساد گسترده در نیروهای امنیتی و مقامات دولتی مکزیک نیز موجب افزایش قدرت کارتل‌ها شده و بسیاری از سیاستمداران و مقامات متهم به همکاری و تسلیم در برابر این گروه‌های جنایتکار هستند.
تلاش‌های دولت برای مقابله با کارتل‌ها:
دولت مکزیک در دهه‌های اخیر با استفاده از ارتش و استراتژی‌های نظامی تلاش کرده تا کارتل‌ها را سرکوب کند. با این حال، این روش‌ها به تنهایی نه تنها موفق نبوده بلکه منجر به افزایش خشونت و تلفات بیشتر نیز شده است. همکاری‌های بین‌المللی با کشورهایی نظیر آمریکا برای شناسایی و تخریب شبکه‌های قاچاق نیز به یکی از روش‌های مقابله با کارتل‌ها تبدیل شده است. کارشناسان همچنین تأکید می‌کنند که برای کاهش نفوذ کارتل‌ها، اصلاحات اجتماعی و اقتصادی نیز ضروری است.
نابرابری اجتماعی
کارتل‌های مواد مخدر مکزیکی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های امنیتی و اجتماعی مکزیک و جهان، نفوذ گسترده‌ای در قاچاق، تجارت غیرقانونی و پول‌شویی دارند. مبارزه با این گروه‌ها نیازمند همکاری بین‌المللی، اقدامات قضایی گسترده و ایجاد اصلاحات اقتصادی-اجتماعی برای مقابله با نابرابری‌های اجتماعی است. تنها از طریق رویکردهای چندجانبه و هماهنگ، می‌توان به کاهش تأثیرات منفی و از میان برداشتن این شبکه‌های جنایتکارانه امیدوار بود.