آسیانیوز ایران؛
سرویس سلامت و زیبایی:
قدمت آب گازدار یا
سودا به اواخر دهه ۱۸۰۰ بازمیگردد که به دلایل مختلف محبوبیت پیدا کرد.
زمانی به اشتباه تصور میشد که آب گازدار از بیماری جلوگیری میکند. از اینرو،
مردم در سفرهای دریایی خود آب گازدار میبردند که طعم بهتری هم نسبت به آب عادی
داشت. آب گازدار این روزها در بین افرادی که به تأثیر احتمالی آن در کاهش وزن دل
بستهاند، محبوبیت پیدا کرده است.
براساس گزارشی که اخیراً
انتشار یافته، آب گازدار در حد متوسط به افزایش اثرات لاغری کمک میکند. اما
پژوهشگری که این گزارش را تنظیم کرده، گفته که این تأثیر بهقدری ناچیز است که نباید
آن را ملاک قرار دهیم. دکتر فیلیس پوبی، متخصص کاهش وزن ژنتیکی و مؤسس
و متخصص طب چاقی در اسلیم سیگنال، که نقشی در پژوهش اخیر نداشته، در ایمیلی به اپک
تایمز گفت: «برای کاهش وزن پایدار لازم است که از تغییرات موقت یا اثرات ناچیز و
نادر عبور کنیم.»
آب گازدار حاوی دیاکسید
کربن است. برخی از نمونههای موجود در بازار- از جمله آبمیوههای گازدار، سودای
رقیقکننده و آب تونیک- در فشار بالا تحت فرایند تزریق دیاکسید کربن قرار میگیرند.
آب معدنی هم نمونه دیگری است که از آب چشمه تأمین شده و بهطور طبیعی گازدار است.
بعضی از آبهای گازدار حاوی طعمدهندههای «طبیعی» یا مصنوعی هستند که ممکن است
برای سلامتی مضر باشند. آب تونیک افزودنی بیشتری نسبت به دیگر محصولات دارد، زیرا
حاوی شیرینکننده، مواد معدنی و کینین است که طعم آن به تلخی میزند.
آکرا تاکاهاشی در
گزارش اخیر خود که در ۲۰ ژانویه در مجله تغذیه، پیشگیری و سلامتی بیامجی
انتشار یافت، به بررسی تحقیقات قبلی پرداخت که نشان میدهند آب گازدار سطح قند خون
را پایین میآورد، احساس سیری ایجاد میکند و سرعت هضم غذا را افزایش میدهد. از
آنجا که این موارد درعمل به کاهش وزن کمک میکنند، آب گازدار بهعنوان یک عامل
کمکی برای لاغری شناخته میشود. از اینرو، تاکاهاشی آب گازدار را با دقت بیشتری
مورد ارزیابی قرار داد تا نقش ادعایی آن را در کاهش وزن اعتبارسنجی کند. او دو دلیل
آورد که چرا آب گازدار باعث کاهش وزن میشود.
دلیل اول این است که
احساس سیری ناشی از نوشیدن آب گازدار میتواند حجم غذای مصرفی را کاهش دهد که میزان
کالری دریافتی را هم به حداقل میرساند.تصور میشود که احساس سیری (پری) از خواص فیزیکی
آب گازدار نشأت میگیرد. دیاکسید کربن آزادشده از طریق حبابها، معده را پر کرده
و گیرندههای کششی را تحریک میکند. این گیرندهها از طریق عصب واگ به مغز سیگنال
میفرستند و باعث میشوند که احساس سیری کنید. عصب واگ به تنظیم هضم غذا و دیگر
امور غیرارادی کمک میکند. به عقیده تاکاهاشی، این فرضیه در آینده به تحقیقات
جداگانهای نیاز دارد.
دلیل دیگری که در
رابطه با پتانسیل آب گازدار در کاهش وزن مطرح میشود، توانایی کالریسوزی آن است.
تاکاهاشی برای اعتبارسنجی این فرضیه نوشیدن آب گازدار را با دیالیز کلیه مقایسه
کرد که مواد زائد و آب مازاد را از کلیهای که دیگر عملکرد طبیعی ندارد خارج میکند.
دیالیز کلیه باعث قلیایی (حالت باز) شدن خون شده و دیاکسید کربن تولید میکند.
تاکاهاشی دریافت که
دیاکسید کربن موجود در آب گازدار در فرایندی مشابه جذبِ جداره معده شده و بهسرعت
به ماده قلیایی بیکربنات تبدیل میشود که در گلبولهای قرمز وجود دارد. فرایند قلیاییسازی
با فعال شدن چند آنزیم خاص در گلبولهای قرمز باعث تسریع روند جذب و مصرف گلوکز میشود.
این فرایند همچنین باعث افزایش کالریسوزی میشود، اما تأثیر آن بسیار ناچیز است.
تاکاهاشی در ایمیلی
نوشت: «در نتیجه، آب گازدار چیزی نیست که بهتنهایی باعث کاهش وزن شود. شما باید
آن را در سبک زندگی سالم خود با یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم ادغام کنید، نه
آنکه آب گازدار را بهعنوان یک عامل کاهش وزن در نظر بگیرید.»
مزایای متفرقه
یک کارآزمایی بالینی
که در سال ۲۰۰۲ در مجله اروپایی امراض گوارشی و هپاتولوژی انتشار یافت،
نشان داد که آب گازدار به تسکین بعضی از ناراحتیهای گوارشی کمک میکند. محققان ۲۱ فرد مبتلا به
سوءهاضمه (احساس درد و ناراحتی در قسمت فوقانی شکم) و یبوست را به دو گروه تقسیم
کردند. یک گروه به مدت ۱۵ روز آب گازدار و گروه دیگر آب معمولی نوشیدند.
گروه آب گازدار از نظر سوءهاضمه و یبوست به شکل قابلتوجهی بهبود پیدا کرد. لازم
به ذکر است که این کارآزمایی شواهدی دال بر تأثیر آب گازدار در قبال مشکلات گوارشی
ارائه نکرده است. در این مورد به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.
معایب آب گازدار
معایب نوشیدن آب
گازدار شامل عوارض جانبی و ناتوانی در کمک به کاهش وزن در مواردی است که بهتنهایی
مصرف میشود.
عوارض جانبی
تاکاهاشی در گزارش
خود نوشت که نوشیدن آب گازدار با عوارضی مانند گاز معده، نفخ و بعضاً تشدید علائم
مرتبط با بیماریهای گوارشی از جمله رفلاکس معده و سندرم روده تحریکپذیر همراه
است. او به همه توصیه میکند که برای کاهش ناراحتیها در حد اعتدال آب گازدار
بنوشند. پزشکان نیز به افرادی که عمل جراحی کاهش وزن
انجام دادهاند توصیه میکنند که از نوشیدن آب گازدار خودداری کنند، زیرا گاز آن
باعث بزرگ شدن کیسه معده و درد میشود.
نوشیدن آب گازدار بهتنهایی کفایت نمیکند
پوبی
تأیید کرده که آب گازدار چیزی نیست که بهتنهایی باعث کاهش وزن شود و دلایل زیر را
برای ناکافی بودن آن مطرح کرده است:
ü
تأثیر حداقلی بر سوختوساز
افزایش جذب گلوکز به واسطه گلبولهای قرمز جزو اثرات متابولیک
موضعی بوده و تأثیر قابلتوجهی بر مصرف کلی انرژی یا چربیسوزی- که عوامل اصلی
کاهش وزن هستند- ندارد.
ü
سیری کوتاهمدت
تأثیر گاز به کاهش موقت مقدار
کالری دریافتی کمک میکند. با اینحال، بعید است که در درازمدت دوام داشته باشد یا
به عوامل مؤثر بر گرسنگی و اشتها مانند عدم تعادل هورمونی یا کمبود مواد مغذی
رسیدگی کند.
ü
فاقد تأثیر بیولوژیک
افزایش و کاهش وزن تحت تأثیر عوامل پیچیدهای قرار دارند که از
جمله میتوان به ژنتیک، هورمونها، سلامت روده و سبک زندگی اشاره کرد. آب گازدار
تأثیری بر علل ریشهای ندارد.
رویکرد بهتر
دکتر
راج داسگوپتا، متخصص داخلی، ریه، مراقبتهای ویژه و طب خواب و مشاور پزشکی مرکز
«مطالعات ورزش در گاراژ»، در ایمیلی به اپک تایمز گفت که آب گازدار ممکن است اندکی
مؤثر باشد.
او نوشت:
«آب گازدار میتواند میل شما را به نوشیدنیهای قندی کاهش دهد که برای کاهش کالری
دریافتی عالی است. اما از آنجا که تأثیر آن بر کاهش وزن ناچیز است، توصیه من این
است که به آب گازدار بهعنوان راهبرد اصلی کاهش وزن تکیه کنید و آن را به چشم یک
عامل کمکی ببینید، نه اصلی.» افرادی که در کاهش
وزن جدی هستند، باید روی عادتهای زیر تمرکز کنند که در درازمدت نیز مؤثر هستند:
- پایبندی به وعدههای غذایی متعادل با
سبزیجات فراوان، پروتئین بدون چربی و چربیهای سالم.
- توجه به اندازه وعدهها.
- فعالیت: پیادهروی، رفتن به باشگاه یا
کارهای مفرحی که از انجام آنها لذت میبرید.
- خواب کافی و کنترل استرس. این موارد اغلب
نادیده گرفته میشوند، اما تفاوت قابلملاحظهای ایجاد میکنند.
شما میتوانید
آب گازدار را در برنامه روزانه خود بگنجانید، اما پیشرفت واقعی به لطف عادتهای
پایداری حاصل میشود که میتوانید به آنها پایبند بمانید.
آیا میخواهید لاغر شوید؟ از
خوردن این ۵ نوشیدنی لذت ببرید
وقتی در حال
تلاش برای کاهش وزن هستید، در مورد چیزی که میخورید وسواس زیادی دارید، اما
احتمالا فراموش میکنید که آنچه مینوشید هم مهم است. نوشابه، قهوه و چای (با شکر
یا خامه)، آبمیوه و شیر بخش زیادی از کالری مصرفی روزانهی شما را تشکیل میدهند.
اما خوشبختانه، مجبور نیستید تمام نوشیدنیها را برای همیشه کنار بگذارید. بعضی از
نوشیدنیها در کنار اصلاح سبک زندگی واقعا میتوانند از اهداف کاهش وزن شما حمایت
کنند. انتخاب
نوشیدنی مناسب و توجه به مقدار مصرف آن برای کاهش وزن ضروری است. اگر بهدنبال راهی
برای لاغر شدن میگردید و میخواهید کالری دریافتی خود را کاهش دهید، توصیه میکنیم
نوشیدنیهای زیر را با خیال راحت در برنامهی غذایی خود بگنجانید:
آب
آب یکی از بهترین
نوشیدنیها است، بهخصوص وقتی از هیدراته ماندن و کاهش وزن صحبت به میان میآید.
چون فاقد کالری است و چیزی به کالری دریافتی شما اضافه نمیکند. علاوه بر این، یک
مطالعهی قدیمی نشان داد که نوشیدن آب قبل از خوردن غذا میتواند حجم غذای مصرفی
را کاهش دهد. در این مطالعه، افرادی که رژیم کمکالری داشتند
به 2 گروه تقسیم شدند: یک گروه قبل از هر وعدهی غذایی 2 لیوان آب نوشیدند و گروهی
دیگر این کار را انجام ندادند. پس از 12 هفته، گروهی اول در مقایسه با گروهی دوم
4/5 پوند (2 کیلوگرم) وزن بیشتری از دست دادند.
قهوه
قهوه تقریبا عاری از
هر گونه کالری است و به همین دلیل میتوان از آن بهعنوان بهترین نوشیدنی برای
لاغری نام برد. اما این فقط برای قهوهی شیرین نشده صدق میکند که در هر لیوان
حدود 2 کالری انرژی دارد، نه قهوهای که به آن شیرینکننده یا خامه اضافه کرده باشید.
اما آیا قهوه بهخودیخود باعث کاهش وزن میشود؟ نتیجهی تحقیقات دربارهی این
موضوع ضد و نقیض است. محققان با انجام یک مطالعهی 24 هفتهای به این نتیجه رسیدند
که نوشیدن چهار لیوان قهوه در روز باعث میشود چربی بیشتری از دست بدهید. اما مشکل
اینجا است که چهار لیوان قهوه احتمالا فراتر از حد مجاز کافئین روزانهی شماست. از
سوی دیگر، بعضی از مطالعات نشان دادهاند که قهوه ممکن است از راههای مختلف مانع
کاهش وزن شود. برای مثال، اگر در اواخر روز قهوهی کافئیندار بنوشید، ممکن است
چرخهی خواب شما مختل شود که این میتواند روی وزن تاثیر منفی داشته باشد.
چای سبز
مانند آب و قهوه، چای
سبز شیرین نشده هم کالری کمی دارد و میتواند بهترین نوشیدنی برای لاغری باشد. در
حقیقت، یک لیوان چای سبز اصلا کالری ندارد و اگر جایگزین سایر نوشیدنیهای شیرین
(مثل نوشابه) شود، مطمئنا به کاهش کالری دریافتی شما و کاهش وزنتان کمک میکند. اما آیا
چای سبز بهخودیخود برای کاهش وزن مفید است؟ تحقیقات نشان میدهد که این نوشیدنی
سالم میتواند تاثیر کمی روی وزن داشته باشد. بر اساس یک مطالعهی کوچک هشت هفتهای،
افرادی که هر روز چهار لیوان چای سبز مینوشیدند یا از عصارهی آن استفاده میکردند،
نسبت به کسانی که فقط آب مینوشیدند، وزن بیشتری از دست دادند. از سوی دیگر، در
بعضی از تحقیقات مشخص شده است که چای سبز بهتنهایی تاثیر قابلتوجهی روی وزن
ندارد. چای سبز فواید ثابت شدهی زیادی برای سلامتی
دارد. بنابراین صرفنظر از کاهش وزن، نوشیدن آن میتواند سلامت شما را بهبود بخشد.
آب همراه با آب لیموترش
اگر اضافه کردن لیموترش
به آب باعث شود مایعات بیشتری بنوشید، راحتتر وزن کم میکنید. چون گاهی اوقات،
تشنگی با احساس گرسنگی اشتباه گرفته میشود و نوشیدن آب با هیدراته کردن بدن و رفع
عطش باعث میشود غذای کمتری مصرف کنید. همین امر در مورد آب گازدار بدون قند هم
صدق میکند. اگر با نوشیدن آب گازدار بتوانید بدنتان را هیدراته نگه دارید،
احتمالا وزن مطلوبتری خواهید داشت. اما آیا افزودن لیموترش به آب به آن قدرت خاصی
برای کاهش وزن میدهد؟ نه چندان. بر اساس یک مطالعهی تحقیقاتی، پلیفنولهای
موجود در لیموترش ممکن است به کاهش گرسنگی کمک کنند. با این حال، اطلاعات دربارهی
این موضوع بهاندازه کافی قانعکننده نیست و تحقیقات بیشتری باید انجام شود.
شیکهای پروتئینی
شیکهای پروتئینی
اغلب برای کاهش وزن به بازار عرضه میشوند، اما آیا واقعا مفید هستند؟ تحقیقات
نشان دادهاند که پروتئین برای کاهش وزن بسیار مهم است و رژیمهای لاغری سرشار از
پروتئین میتوانند ضمن کاهش چربیهای بدن به حفظ تودهی بدون چربی یا تودهی عضلانی
کمک کنند. بنابراین، مصرف شیک پروتئینی میتواند انتخاب هوشمندانهای باشد. اما
ذکر این نکته ضروری است که نباید روی مصرف این نوشیدنیها بیش از حد تکیه کنید.
چون خوردن غذاهای کامل حاوی پروتئین مثل ماهی یا مرغ برای شما بهتر است. از سوی دیگر،
توصیه میشود از خوردن شیکهای پروتئینی حاوی قند افزوده، شیرینکنندهی مصنوعی یا
رنگ خودداری کنید.
نوشیدنیهایی که برای کاهش وزن مضرند
اکنون که با بهترین نوشیدنی برای
لاغری آشنا شدید، باید نوشیدنیهای نامناسب را هم بشناسید. این روزها، نوشیدنیهایی
وجود دارند که ادعا میشود به کاهش وزن یا کنترل آن کمک میکنند، اما بهتر است از
مصرف آنها خودداری کنید. از این نوشیدنیها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نوشابهی رژیمی
بله، نوشابهی رژیمی بدون کالری است،
اما این لزوما به این معنی نیست که باید بخشی از برنامهی کاهش وزن شما باشد. بر
اساس مطالعهی انجام شده توسط انجمن قلب آمریکا، بیش از یک سوم نوشیدنیهایی که
مصرف میکنیم حاوی شیرینکنندههای مصنوعی یا شیرینکنندههای کمکالری هستند. این
نوشیدنیها ممکن است به کنترل کالری دریافتی کمک کنند، اما طبق این مطالعه اثرات
نامطلوبی روی سلامتی دارند. علاوه بر این، نتیجهی تحقیقات علمی در مورد اینکه آیا
شیرینکنندههای مصنوعی میتوانند به کاهش وزن کمک کنند یا خیر، ضد و نقیض است.
مستر کلینز (رژیم غذایی
لیموناد)
مستر کلینز یک رژیم غذایی حاوی
مایعات است که حداقل 10 روز طول میکشد. نوشیدنی مصرفی در این رژیم غذایی از آب
لیموترش تازه، شربت افرای خالص، فلفل کاین و آب تشکیل شده است.
طرفداران این رژیم مدعی هستند که
مستر کلینز دستگاهی گوارش را سمزدایی میکند، انرژی را افزایش میدهد و با کاهش
میل به غذاهای ناسالم باعث لاغری میشود. اما این رژیم غذایی با اصول تغذیهی سالم
فاصلهی زیادی دارد و نتایج آن ماندگار نیستند. چرا که در نهایت، شما به عادتهای
غذایی قبلی خود برمیگردید و دوباره وزنتان بالا میرود.
کلام پایانی
بعضی از نوشیدنیها مانند آب، چای
سبز و قهوه میتوانند به افزایش متابولیسم، کاهش گرسنگی و افزایش سیری کمک کنند که
همگی باعث تسهیل کاهش وزن میشوند. جایگزین کردن نوشیدنیهای پرکالری مانند نوشابه
و آبمیوه با نوشیدنیهای ذکر شده در این مقاله، یک راهی هوشمندانه برای کاهش
کالری دریافتی است و به شما کمک میکند که سریعتر به اهداف کاهش وزن خود برسید.