اخیرا رئیس اتاق ایران با اشاره به حواشی خرید تضمینی گندم و وضعیت آبی کشور، در خصوص احتمال بروز بحران در بازار گندم و تولیدات وابسته به آن و شکلگیری بازار سیاه و قاچاق هشدار داد؛ این در حالی است که تأمین گندم برای کشور ضروری است و در اصطلاح اقتصادی گندم کالایی استراتژیک محسوب می شود.
گندم مهمترین محصول کشاورزی است که دولت اقدام به خرید آن میکند. گندم با دیگر کالاها تفاوت اساسی دارد و دولت مکلف است تحت هر شرایطی این محصول را تأمین کند چراکه معیشت اکثریت جامعه به طور مستقیم با گندم مرتبط است و همچنین تولید بسیاری از کالاهای ضروری دیگر بر پایه ی گندم است .در نتیجه کمبود و بروز اختلال در این حوزه نارضایتی عمیقی را در جامعه ایجاد می کند و همین طور سایر بخش ها را دچار مشکل می کند.
نرخ خرید تضمینی این محصول همه ساله به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی در شورای اقتصاد مطرح و نهایی می شود. رویکرد دولت در تعیین قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی، جبران هزینههای تولید و پرداخت سود متعارف در راستای حمایت از کشاورزان بوده است.
طبق قانون خرید تضمینی، هر ساله دولت موظف است که نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی را قبل از شروع فصل کاشت به کشاورزان اعلام کند. با توجه به هزینه های تولید بسیار بالا و تأثیر قیمت بین المللی بر عرضه داخلی، مسئله گندم می تواند برای کشور مشکل زا باشد. متاسفانه دلالان گندم معمولا با قیمت بالاتر از قیمت واقعی اقدام به خرید آنهم به صورت تقریباً نقد میکنند و وزن بسیاری در سال جاری پیدا کرده اند و کشاورزان تمایل دارند محصولات خود را به این دلالان بفروشند.
موضوع احتمال قاچاق گندم با توجه به شرایط اقتصاد ایران را باید جدی بگیریم. به ویژه آنکه نرخ گندم یا آرد در همسایگان ایران، دو تا سه برابر قیمت آن در ایران است و جذابیتهای شدیدی برای خارج کردن این کالا وجود دارد. که اگر این اتفاق بیفتد با موضوع کمبود آرد، افت کیفیت نان و موارد دیگر مواجه خواهیم شد و قیمت گندم در بازار داخلی با تورم شدید مواجه خواهد شد.
متاسفانه هر جا شبکه دلالان کالاهای که منجر به قاچاق میشود شکل گرفت به سیاستهای پنهان حاکمیت برای صادرات و ارزآوری رسیدهایم./