بیوتکنولوژی یا زیست فناوری از ترکیب "علم بیولوژی" و "فن تکنولوژی" بوجود آمده است . معمولا در این فرایند از میکروارگانیسم های زنده و مفید استفاده می کنند. در این علم از روش هایی استفاده می شود برای تولید، تغییر و اصلاح فراورده‌ها، به نژادی ازگیاهان و جانوران با کاربردهای خاص یا یک محصول حیاتی و همچنین روش هایی برای تولید میکروارگانیسم‌های خاص برای کاربردهای ویژه. زیست فناوری تولید محصولات جدیدی را که قبلاً از روش های دیگر امکان تولید آن وجود نداشته یا بسیار سخت و دشوار بوده، ممکن ساخته است.
زیست فناوری در رفاه و آسایش بشر نقش بسیار مهمی دارد و در آینده به یک ابزار حیاتی برای موجودیت انسان تبدیل می شود. امروزه این علم از تشخیص، پیشگیری و معالجه بیماری ها گرفته تا تولید مواد دارویی، فراورده های غذایی، حفظ محیط زیست و انرژی کاربرد دارد.
زیست فناوری در صنعت منجر به تولید محصولات گوناگون با صرف هزینه و انرژی کمتر، ضایعات اندک و از همه مهمتر با کمترین اثر مخرب بر محیط زیست میشوده همین دلیل از این فناوری به عنوان یکی از پاکترین و درعین حال سودآورترین بخشهای صنعت یاد شود.
با توجه به افزایش بی رویه جمعیت و نیاز به تأمین مواد غذایی، زیست فناوری کشاورزی اهمیت ویژه ای در جهان کنونی پیدا کرده است. یکی از چالش های اساسی کشاورزی سنتی تغییرات جهانی آب و هوایی و محدودیت منابع طبیعی است و هدف زیست فناوری حرکت به سمت کشاورزی مدرن است. تولید فراورده‌های غذایی و کشاورزی مرغوب با کیفیت برتر از نیازهای اساسی جهان امروز است.
یکی از کاربردهای زیست فناوری در افزایش بازده محصولات کشاوزی است. با استفاده از زیست فناوری مدرن می توان یک یا دو ژن را به واریته ها انتقال داد و با ایجاد یک خصوصیت جدید در این محصولات بازده آن ها را افزایش داد.
همچنین با استفاده از این دانش می توان مقاومت گیاهان را در مقابل تنش های محیطی افزایش داد. دانشمندان به دنبال این هستند که ژن گیاهان مقاوم را به سایر گیاهان انتقال داده و به این طریق گیاهان مقاوم به تنش های محیطی تولیدکنند.
همچنین با کمک زیست فناوری میتوان استفاده از مواد شیمیایی، سموم و علف کش ها را در کشاوزی کاهش داد. به عنوان مثال برنج شمال از ابتدای کشت در آب است، درصد مشخصی سم همیشه در آن حل می‌شود. چون ریشه برنج نمی‌تواند از حمله علف¬کش‌ها در امان باشد و علف¬ های هرز خفه می¬شود و برنج چون آوندی است بالا می‌آید و خود را حفظ می‌کند. همین سم به همراه آب، جذب سفره‌های زیرزمینی و بدن شالیکارها می‌شود. یکی از کارهایی که میتواند با استفاده از بیوتکنولوژی انجام داد کاهش سموم و علف کش ها در کشت برنج است. از این رو جهان جدید شامل پدیده های متنوعی در دانش و نوآوری از منظر زیست فنآوری خواهد بود./