یکی از مهمترین مشکلاتی که در دوران رکود پررنگتر شده و تاثیر بهسزایی بر روی عملکرد بنگاههای تولیدی داشته است، مشکلات تامین مالی و نقدینگی این بنگاههاست و نیز کمبود منابع مالی صنایع غذایی و عدم کارایی بازار سرمایه، موجب بالا رفتن هزینههای تامین مالی در تولید صنایع غذایی در ایران شده است. بهطوری که در مقایسه با رقبای خارجی، رقابتپذیری صنعت غذا را کاهش داده است.
در کشور ما نرخ تامین مالی به طور متوسط بیش از ۴ برابر کشورهای همسایه است و این امر، مشکلات متعددی برای تولیدکنندگان در حوزه رقابت با سایر کشورها ایجاد می کند.
تسهیلات پرداختی بانکها و مؤسسات اعتباری در 7 ماهه سال 1398 به بخشهای اقتصادی مبلغ 447.8 هزار میلیارد تومان است. تسهیلات پرداخت شده به بخش صنعت و معدن 137.3 هزار میلیارد تومان است.
در بخش بازرگانی نیز 83.6 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است. سهم تسهیلات بخش صنعت و معدن و بازرگانی به ترتیب 30.7 و 18.7 درصد بوده است.
سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در تمام بخشهای اقتصادی طی سال جاری مبلغ 241 هزار میلیارد تومان (معادل 53.8 درصد کل تسهیلات پرداختی) است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 25.2 هزار میلیارد تومان معادل 11.7 درصد افزایش داشته است.
بر اساس این گزارش، تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در بخش صنعت و معدن مبلغ 99.3 هزار میلیارد تومان معادل 72.4 درصد از کل تسهیلات اعطایی به این بخش است.
در ایران به دلیل محدویتهای موجود در بازارهای مالی و سرمایه، منابع بانکی (تسهیلات) یکی از عوامل مهم در تجهیز سرمایه در بخش کشاورزی است. حدود93 درصد از کل تسهیلات پرداختی به بخش کشاورزی از محل منابع بانک کشاورزی است.
آخرین آمار رسمی تولید ناخالص ملی سالانه نشان میدهد که سهم بخش کشاورزی در اقتصاد کشور 11.6 درصد است.صنایع غذایی به دلیل ماهیت خود، برخلاف بسیاری دیگر از صنایع نیازمند سرمایه در گردش کافی است تا مواد خام اولیه و ماشین الات و مواد بسته بندی مورد نیاز تامین شود. این در حالی است که با وجود اینکه صنایع غذایی یکی از مهمترین صنایع کشور به شمار میروند، اما حضور بسیار کمرنگی در بازار سرمایه دارند. همچنین هدفمند نبودن تسهیلات اعطایی از جمله به صنایع غذایی اعم از سرمایه در گردش، طرحهای توسعهای و ایجادی از مشکلات اصلی این صنعت است.
در همین حال گسترش صنایع تبدیلی در این بخش میتواند به رونق ارزش افزوده در صنایع غذایی کشور کمک شایانی کند.صنایع غذایی کشور بیش از 19.2 درصد کارگاههای صنعتی، 16.5 درصد اشتغال، 10.8 ارزش افزوده و بیش از 13 ارزش سرمایهگذاری صنعت را به خود اختصاص داده و تامین ناکافی مالی آن میتواند سدی در برابر ادامه رشد این صنعت باشد.
امید است بانک مرکزی تعامل بیشتری با بخش صنعت داشته و در جهت حمایت از تولید داخلی در ارائه تسهیلات با تعرفه و نرخ سود تولید به تولیدکنندگان ، همکاری و همدلی بیشتری داشته باشند ، تا هم بنگاههای کوچک زود بازده بتوانند به حیات خود ادامه دهند و هم تمامی فعالان این صنعت بتوانند با انگیزه و توان بیشتر به رشد و اعتلای صنعت و اقتصاد کشور خدمت کنند ./